Dit weekend hebben we te maken met een klassieke 'Spaanse Pluim' situatie in West-Europa. Donderdag draait de stroming naar zuidelijke richtingen, waarmee direct de aanvoer van zeer warme lucht op gang komt. Vrijdagmiddag en -avond bereikt de warmste luchtsoort onze omgeving: dan stijgen de maxima in het zuiden en zuidwesten lokaal naar 32-33 graden. Elders in het land is het vrijdag 27 tot 30 graden. Zaterdag in het oosten nog maxima van 28-30 graden, maar langs de kust snel invallende westenwind met daar afkoeling.

Het is wel zo dat we vrijdagochtend nog te maken hebben met een warmtefrontje. Dit zorgt voor bewolking en verspreid enkele buien of wat regen. Daardoor verloopt de ochtend regionaal wat tegenvallend. 's Middags breekt de zon vanuit het zuiden flink door en dan stijgt de temperatuur dus naar waarden rond 30 graden. Daarmee is vrijdag voorlopig  de warmste dag van dit jaar.

Kenmerkend voor een Spaanse Pluim is niet alleen warmte, maar vooral de grote hoeveelheid vochtige lucht. Dit levert zeer hoge CAPE-waarden op: vrijdagavond en zaterdag lokaal zelfs tot ruim 3000 J/kg aan toe in het zuiden van Nederland en boven België. Aanvankelijk ontbreekt echter nog een zogenaamde 'trigger'. Die is vrijdag boven het westen en noorden van Frankrijk wel al aanwezig; daar komen vanaf vrijdag namiddag naar verwachting een paar zware onweersbuien tot ontwikkeling, die kunnen profiteren van flink wat windschering. Effectieve schering ligt tussen 30 en 40 knopen. In de onderste twee kilometer zien we bovendien een sterke kromming in de windprofielen, aan de ´warme zijde´ van een thermische vore (zone waar twee windrichtingen tegen elkaar botsen). Buien zullen in Frankrijk al snel het type krachtig ontwikkelde multicell bereiken en prefrontaal zijn een of twee supercellen mogelijk.

Vooral deze supercellen kunnen in delen van Noordwest-Frankrijk grote hagelstenen veroorzaken. Het belangrijkste aandachtspunt verder noordwaarts, richting de Benelux, zijn windstoten. Buien uit Frankrijk kunnen in de loop van de tijd een actieve buienlijn vormen met kans op windstoten tot circa 100 km/uur. Uiteindelijk kan deze buienzone ook het zuidwesten van Nederland bereiken, maar de verwachting is wel dat dit pas vrijdagavond heel laat zal gebeuren. Misschien zelfs pas in de nacht naar zaterdag. In delen van Zeeland, het westen van Brabant en Zuid-Holland kan het dan verspreid tot onweer komen. Zodra de buien verder noordoostwaarts ons land binnentrekken, neemt de forcering af en dan lossen buien relatief snel op. Hieronder enkele kaarten volgens het weermodel Harmonie. Let op! Dit is slechts een indicatie voor de intensiteit en koers van onweersbuien, de waarheid zal meestal net iets anders uitvallen.

Zaterdag zijn de meeste buienrestanten uit de nacht verdwenen, maar vanuit Frankrijk kan nog een oud en uitgedoofd onweerscomplex onze regio bereiken met bewolking. In dat geval krijgt de zon het moeilijk en blijft de temperatuur ook een aantal graden achter bij de huidige verwachting. Momenteel staat er namelijk een tropische 30 graden in het binnenland op de meeste kaarten. Zaterdagmiddag en avond breekt de zon vaker door en ontstaat opnieuw een omvangrijk gebied met onstabiliteit (CAPE dus) van ruim 2000 J/kg, het zwaartepunt daarvan ligt boven de oostelijke regio's. Toch lijkt ook dan het 'aansteken' van deze onstabiliteit een complexe opgave te worden. Het wordt in principe niet warm genoeg om buien direct vanaf de grond te laten ontstaan, waardoor we een extra trigger nodig hebben voor buienvorming.

Die lijkt uiteindelijk pas in de nacht naar zondag te volgen. Het koufront trekt dan West-Nederland binnen, wat voor een extra zetje zorgt. De verwachting is dat verspreid over het binnenland dan regen- en onweersbuien ontstaan, die zondagochtend vroeg naar Duitsland wegtrekken. Daarmee wordt de warme vochtige lucht verdreven.

Zondag overdag schijnt de zon geregeld en landinwaarts kan een enkele stapelwolk nog uitgroeien tot een bui. De onweerskans is tegen die tijd vrijwel verdwenen. Met temperaturen van 22 tot 24 graden en een matig briesje uit westelijke richting, zal het voor veel mensen ronduit aangenaam zijn. Tijdens de nieuwe week breekt een vrij langdurige periode aan met stabiel weer onder invloed van een hogedrukgebied boven het westen van Europa. Dat zorgt voor een zwakke tot matige noordwestelijke stroming, maar de bovenlucht blijft wel relatief warm. Daarmee is het dagelijks zo'n 20 tot 25 graden, maar in de zuidelijke helft wordt het soms enkele graden warmer. Verder lijkt het tot het weekend van 22/23 juni meest droog te zijn.

Foto omslag: Jolanda Bakker / Paul Beckers