In de warme vochtige lucht zien we zaterdag namiddag en -avond een omvangrijk CAPE-gebied ontstaan. Dit is een zone met potentiële onstabiliteit en ligt dan vooral boven België, Luxemburg, het westen van Duitsland en zuidoostelijk Nederland. De meeste weermodellen komen hierbij uit op 1000 tot 2000 J/kg, in de zuidelijke helft van de Benelux plaatselijk oplopend tot circa 2500 J/kg bij een temperatuur van ruim 27 graden. Daarbij ligt een overlap van tussen de 15 en 25 knopen effectieve windschering, in de loop van de avond wellicht oplopend naar 25-30 knopen in het zuiden van de Benelux als de jet meer erin komt. Deze omstandigheden gaan voor enkele forse buien zorgen, maar waar precies is zoals altijd lastig vooraf te zeggen. In het westen, midden en noorden van Nederland blijft het wel zeker droog.

Langs een west-oost georiënteerde thermische vore (een soort buienfront) ontstaan zaterdag vanaf de namiddag enkele buien boven België, die met een zuidwestelijke hoogtestroming richting het oosten van Brabant, Limburg en de Ardennen koersen. Hierbij is kans op kleine tot middelgrote hagel: in geval van een echt krachtige 'stijgstroom' van maximaal 2 tot 4 centimeter doorsnede. Verder valt in sommige regio's een grote hoeveelheid neerslag binnen korte tijd. In gebieden die daarvoor gevoelig zijn kan dit lokaal aanleiding geven tot wateroverlast, voornamelijk in gebieden met heuvels. Een enkele neerslagsom van rond de 50 mm binnen korte tijd is zeker niet ondenkbaar. Op de kaartjes hieronder van Harmonie en Icon-D2 twee vergelijking van de buien zoals ze gesimuleerd worden:

Komende nacht trekt vanuit het westen langzaam een koufront ons land binnen. Op nadering van dit koufront volgt zaterdagavond laat en tijdens de nacht naar zondag een tweede ronde met buien die vanaf enige hoogte worden getriggerd. Met nog 500 tot 1000 aan Mixed Layer Cape levert ook dat vooral boven België en in het zuidoosten van Nederland wellicht nog een hoge bliksemactiviteit op en lokaal valt er een behoorlijke hoeveelheid neerslag. In de loop van zondagnacht trekken de meeste buien naar Duitsland weg.

Dan staat er nog iets anders op het programma en dit heeft de grootste kans van slagen zondagavond laat of in de nacht naar maandag. Van 30 op 31 mei heeft zich op de zon een krachtige zonnevlam (M9-klasse) voorgedaan. Deze uitbarsting was naar de aarde gericht en had een vertreksnelheid tussen 1500 en 1600 km/sec, waarmee de afstand zon > aarde toch wel binnen 36 tot 48 uur overbrugd kan worden. Dit alles betekent dat binnen afzienbare tijd de kans op noorderlicht toeneemt. Op dit moment wordt de aankomst van deze zonnevlam berekend ergens tijdens de avond van zondag 1 juni. Het exacte tijdstip kunnen we vooraf nooit precies weten, dat is nowcasten op het moment zelf. Omdat het hier een relatief langdurig event betreft én zich bovendien meerdere zonnevlammen hebben voorgedaan binnen een periode van een etmaal, kan dat elkaar enigszins versterken in aanloop naar ons toe. Redelijk vergelijkbare situaties zagen we vorig jaar half mei en half oktober.

Deze uitbarsting kan al met al leiden tot een sterke geomagnetische storm, naar verwachting G3 of zelfs enige tijd G4. Het is wel juni en daardoor zit de daglichtperiode wel fors tegen: het is eigenlijk nog maar vier uurtjes écht donker in Nederland. Alles hangt dus af van de precieze impact van deze zonnevlam. Een aankomst ergens op zondagavond zou perfect zijn; een aankomst in de vroege ochtend van maandag 2 juni is het slechtst denkbare scenario voor West-Europa. Hieronder een afbeelding met de verwachte impact in de loop van zondag.

Omslagfoto: Simone Gemma Wiersma