‘Nederland krijgt een Mediterraan klimaat’

‘Nederland krijgt een Mediterraan klimaat’

Alfred Snoek
Alfred Snoek
Alfred Snoek 29 juni 2020 14:12 uur
Laatste update: 29 juni 2020 16:57 uur
Het wordt warmer in Nederland en als we niets doen aan deze opwarming hebben we eind deze eeuw misschien wel een Mediterraan klimaat.
Speel deze video af

De statistieken laten zien dat het steeds warmer wordt in Nederland. Als deze trend zich doorzet, kunnen we in Nederland aan het einde van deze eeuw een klimaat met mediterrane trekjes krijgen, vergelijkbaar met het klimaat dat nu heerst in Noord-Italië of delen van de Provence in Zuidoost-Frankrijk. Het weer van de afgelopen weken en ook van dit moment is in de toekomst heel normaal. 

De zomertemperatuur in Nederland vanaf 1940 laat een duidelijke stijging zien. De Nederlandse zomers worden dus warmer. Bron: klimaatplein

Opwarming is een feit

Het Nederlandse klimaat van vandaag de dag is heel anders dan dat van zo’n 100 jaar geleden. De gemiddelde temperatuur is met bijna twee graden opgelopen en dat zien we terug in alle jaargetijden. In de winter vriest het minder vaak en ook valt er steeds minder sneeuw. In de zomermaanden is het aantal zomerse (maximumtemperatuur boven 25 graden) en tropische dagen (maximumtemperatuur boven 30 graden) duidelijk toegenomen. De neerslagverdeling wordt grilliger. Vooral de winters zijn natter geworden en in het zomerseizoen wisselen perioden met felle buien en zeer droge momenten elkaar snel af. 

Klimaat van Koppen

Het weer over de wereld is overal verschillend en dus ook het gemiddelde weer, het klimaat, is lang niet overal hetzelfde. Een veel gebruikte indeling van alle klimaten is de indeling van de geograaf en meteoroloog Wladimir Köppen. Hij heeft een indeling gemaakt waarbij er is gekeken naar de maandgemiddelde temperatuur en de neerslagverdeling over het jaar. Köppen is tot vijf hoofdklimaten gekomen en daarnaast nog ruim 30 sub-vormen waarbij hij alle klimaattypes een lettercombinatie heeft gegeven. Nederland heeft een Cfb klimaat en dat staat voor een gematigd zeeklimaat waarbij een droge periode in het jaar ontbreekt. 

Voorlopig nog een gematigd zeeklimaat

Het klimaattype van Nederland vinden we van Ierland tot ver in Polen en van Noord-Spanje tot ver op de Balkan. Dat komt omdat Köppen bij zijn indeling zeer ruime grenzen heeft gekozen. Pas als in de winter de koudste maand een maandgemiddelde temperatuur onder -3 graden heeft, volgt de overgang naar het landklimaat. In de zomer moet de warmste maand een gemiddelde temperatuur hebben van tenminste 22 graden om in de categorie te komen van de warme klimaten. Ondanks de flinke opwarming die we in ruim honderd jaar hebben gezien, moet het in ons land nog echt een stuk warmer worden in de zomer en een stuk droger, voor we echt over een ander klimaattype kunnen spreken.

Wereldkaart met de huidige klimaatindeling van Köppen. 

Mediterraan of Middellandse zeeklimaat

Onder klimaatwetenschappers wordt de opwarming die niet alleen in Nederland merkbaar is, maar ook elders op de wereld, toegeschreven aan een flinke toename van CO2 in de atmosfeer. Om de klimaatverandering een halt toe te roepen, is het volgens de klimaatwetenschappers van belang om de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer drastisch terug te dringen. Op dit moment is juli de warmste maand in ons land met 17,9 graden. Dit is een gemiddelde over de periode van 1981 tot 2010. Volgend jaar kunnen we over de periode 1991-2020 weer een gemiddelde berekenen. Dat komt waarschijnlijk op 18,3 graden uit. 

Als deze trend doorzet komen we aan het einde van de eeuw ruim boven 20 graden uit en misschien wel in de buurt van een gemiddelde van 22 graden. In dat geval kunnen we in Nederland niet meer over een gematigd zeeklimaat spreken, maar over een warm zeeklimaat vergelijkbaar met het klimaat van nu in het noorden van Italië en in delen van de Provence. Als het verschil in neerslaghoeveelheid tussen winter en zomer ook steeds groter wordt, krijgen we zelfs volgens de definitie een echt Middellands zeeklimaat zoals nu aanwezig aan de Costa del Sol, op Mallorca en aan de Turkse zuidkust.

Voor- en nadelen

Aan het einde van deze eeuw is het dus geen straf om de zomervakantie in Nederland door te brengen. Waarschijnlijk trekt ons land bij een warmer klimaat ook veel vakantiegangers, zowel uit Noord- als Zuid-Europa. Er zijn echter ook een hoop nadelen. We moeten serieus kijken hoe we met ons water omgaan, zeker in de zomermaanden. Ook de landbouw zal zich moeten aanpassen en we krijgen te maken met een veranderende flora en fauna. 

Groeien aan het einde van deze eeuw palmbomen langs de Nederlandse kust? 

Elders in Europa

De klimaatgebieden schuiven ook elders in Europa op. Zo zal het zuiden van Scandinavië minder koude winters gaan beleven. Het Nederlandse klimaat zoals we dat tot voor kort kende, schuift op naar midden-Zweden. In Oost-Europa zal het steppeklimaat geïntroduceerd worden en in Spanje en Zuid-Italië het doet het woestijnklimaat uit Noord-Afrika zijn intreden. Tenslotte zien we in de berggebieden van Europa het hooggebergteklimaat zich terugtrekken. Laaggelegen wintersportgebieden in de Alpen zullen hun deuren moeten sluiten en alleen de gebieden boven 2000 of 2500 meter zijn aan het einde van de eeuw nog redelijk sneeuwzeker in de korte winterperiode die we tegen die tijd hebben.

Het tij keren

Wat kunnen we doen om de klimaatsoorten die op drift raken een beetje op hun plaats te houden? Daar lijkt maar één antwoord voor te zijn. We moeten de opwarming van de aarde tegengaan en onder klimaatwetenschappers is men het vrijwel unaniem eens dat dat enkel kan door de uitstoot van CO2 tot een minimum te beperken.

Files en vertragingen