De eerste helft van januari stond het weerbeeld vaak in het teken van rustig en tamelijk bewolkt weer. Een uitgestrekt hogedrukgebied in combinatie met een relatief vochtige grenslaag, het onderste deel van de atmosfeer, creëerde de perfecte voedingsbodem voor het ontstaan van hardnekkige mist en laaghangende bewolking. Wanneer we de weerkaarten van het Europese weermodel voor de komende weken erbij pakken, ziet het ernaar uit dat hogedrukgebieden de komende 30 dagen nog weinig tot geen aanstalten maken om drastisch van positie te gaan veranderen.

Afwijking van de luchtdruk in hPa op zeeniveau. De bovenste twee figuren horen bij januari (17-24 januari en 24-31 januari) en de onderste twee figuren bij februari (31 januari-7 februari en 7-14 februari). Idem voor onderstaande figuren. Bron: ECWMF

De luchtdrukafwijking in de bovenstaande kaarten laat voor de komende vier weken in het merendeel van Europa een positieve afwijking van de luchtdruk op zeeniveau zien. In vergelijking met de kaart van 17 tot 24 januari neemt het signaal wel iets in betekenis is, maar van een omslag naar een ronduit wisselvallig weerbeeld met een komen en gaan van lagedrukgebieden lijkt vooralsnog geen sprake. Opvallend is de negatieve afwijking van de luchtdruk boven Groenland.

Door de 'blokkade' van het hogedruk boven het noordwesten van Europa wordt de straalstroom omgeleid en deze komt relatief noordelijk te liggen. De combinatie van de warme golfstroom in de Atlantische Oceaan met een overwegend westelijke windrichting zorgt in Scandinavië voor een vrij mild weertype, ook te zien aan de positieve temperatuurafwijking op 2 meter hoogte in de onderstaande weerkaarten.

Afwijking van de temperatuur op twee meter hoogte. Bron: ECMWF

Ook in de derde en vierde week (onderste twee panelen) blijven de lichtrode kleuren aanwezig boven de noordelijke helft van het continent. In het Middellandse Zeegebied is juist een lichte negatieve afwijking van de temperatuur op te merken. Dit kan mogelijk gelinkt worden aan lagedrukgebieden die afbuigen naar het zuiden en in deze regio een wisselvallig weertype opleveren. Daarnaast draagt het relatief warme zeewater bij aan de ontwikkeling van buien. In deze regio zijn natuurlijk wel grote verschillen op te merken en tijdens droge perioden is het zeer aangenaam met temperaturen rond 15 graden en geregeld ruimte voor de zon.

In Nederland is een maximumtemperatuur van 5 à 6 graden gebruikelijk tijdens het einde van januari en het begin van februari. Tijdens de nachten vriest het geregeld een graadje. Deze weerkaarten geven geen aanleiding om rekening te houden met uitzonderlijke temperatuurverschillen. In het (noord)oosten van Europa lijkt voorlopig ook geen bubbel van koude lucht te ontwikkelen, wat de kansen op een uitbraak van koud winterweer in onze omgeving ook kleiner maakt.

Het patroon van de luchtdruk werkt door in de verdeling van de neerslag. De komende twee weken (bovenste twee panelen) is de kans groot op een aanhoudend rustig en vrij droog weertype, mits hogedrukinvloeden daadwerkelijk dominant blijven in onze omgeving. Aan de flanken van het hogedrukgebied weten storingen zich soms op te dringen. Vooral met een koude noordwestelijke stroming kan dit aanleiding geven tot enkele (winterse) buien.

Afwijking van de neerslag. Bron: ECMWF

Vooral aan het begin van de aankomende 30-daagse periode is het signaal voor rustig en stabiel weer ook duidelijk te herkennen in de kansverwachtingen wat betreft de verdeling van de luchtdruk in Europa. Het patroon in de berekeningen van het Europese weermodel laat een overwegend geblokkeerd patroon zien: de rode en paarse balkjes zijn dominant in de eerste periode. Dit is overigens geen garantie voor koud winterweer. De exacte positie van de hoge- en lagedrukgebieden geeft hier uiteindelijk de doorslag. De temperatuurkaarten bevestigen in dit geval dat liefhebbers van koud winterweer voorlopig nog even geduld moeten hebben.

Eind januari en begin februari gaan meer runs op de wisselvallige tour en het aandeel van de blauwe staafjes neemt toe. Toch bestaat er een kans dat dit weinig tot geen verschil qua temperatuur oplevert aangezien we met een hogedrukgebied boven de Britse Eilanden ook met een overwegend westelijke windrichting te maken hebben. Of de hogedruk ook daadwerkelijk bezwijkt tegen die tijd is nog even de vraag...