Als we naar de klimatologische kalender kijken dan zien we dat een gebruikelijke middagtemperatuur voor eind december en begin januari zo’n 6 graden is. De laatste week van december zitten we daar ruim boven. Koude lucht is niet ver weg want in het noordelijk deel van het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië is het kouder dan gebruikelijk. Toch lijkt het er op dat die koude lucht nu nog even geen kans maakt. De straalstroom is een forse barrière boven ons hoofd en houdt de koude lucht tegen. 

We sluiten het jaar 2023 in stijl af. Er trekt de komende dagen nog heel wat neerslag over ons land waardoor deze week (ook weer) natter zal zijn dan gebruikelijk. De neerslag zorgt er voor dat het jaar 2023 met stip op 1 komt in de ranglijst natste jaren (sinds de start van de metingen).

Een fors hogedrukgebied boven Groenland en IJsland en lagere luchtdruk boven de Azoren en zuidwest Europa zorgt de komende week voor een NAO- regime. Het geeft ruimte aan een band van lagedruk boven Ierland, het Verenigd Koninkrijk, Scandinavië en noordoost Europa. Logischerwijs levert dat bij ons de westelijke stroming op met diverse storingen en soms veel wind.

In de eerste week van januari zien we het hogedruksignaal bij Groenland tijdelijk verdwijnen en is de luchtdruk in heel Europa lager dan gebruikelijk. Het zwaartepunt van de lagedruk schuift iets naar het zuiden, maar in de temperatuurverdeling heeft dat niet heel veel gevolgen. Tot 8 januari zien we nog steeds een iets warmer dan normaal beeld in combinatie met meer neerslag dan gebruikelijk. Dat natter weerbeeld is overigens niet alleen voor Nederland maar betreft een brede band over een groot deel van Europa.

In de week van 8 tot 15 januari zien we het patroon meer veranderen. Het wordt wat droger en kou vanuit Scandinavië sijpelt door tot onze contreien. Met name in het noorden van het land zou het dan wat kouder kunnen gaan worden. De noordelijke stroming past goed in het beeld van de drukverdeling. Boven IJsland en Groenland wordt deze periode een stevig hogedrukgebied voorzien waardoor winden uit het noorden meer voor de hand liggen.

Of dat beeld stand houdt in de week er na is nu nog de vraag. Het hogedrukgebied lijkt alweer vrij snel af te zwakken waardoor overtuigend kou-transport niet los lijkt te komen.

Op het 10 hPa niveau (stratosfeer) zien we dat de zonale wind rond de jaarwisseling duidelijk afneemt. In de eerste week van januari is er een bundel leden in de pluim die zelfs voor een omslag van de zonale wind gaat. Dit signaal zien we al een tijdje in het model en zou kunnen leiden tot een plotselinge opwarming van de stratosfeer. Dit laatste zien we gebeuren in de temperatuurafwijking op 10 hPa niveau (circa 30 km hoogte) .

Een plotselinge opwarming van de stratosfeer kan een paar weken later leiden tot een kou-uitval ergens op het noordelijk halfrond, maar dit is geen zekerheid! Een serieuze kou uitbraak in Europa wordt nu ook nog niet gestaafd in de temperatuur prognoses van het europees model. Neemt niet weg dat de kaarten zeer interessant zijn halverwege januari en dat we de ontwikkelingen op de voet blijven volgen.