Het is je waarschijnlijk niet ontgaan, maar de week voor de kerstdagen verloopt zeer zacht. Daardoor is de kans op een witte kerst nihil. Een zuidelijke tot zuidwestelijke stroming voert maritiem subtropische lucht aan (vochtige en vrij warm van karakter). De temperatuur komt tijdens de start van deze 30-daagse vaak in de dubbele cijfers uit. De nachten verlopen vorstvrij en door de aanwezigheid van bewolking is van een sterke dagelijkse gang, verschil tussen de maximum- en minimumtemperatuur, geen sprake. De lagedrukgebieden die met deze stroming worden meegevoerd vanaf de Atlantische Oceaan zorgen wel voor een kletsnat weerbeeld en om de haverklap passeren regengebieden ons land.

Na een zeer zachte week komen de hoofdberekeningen van het Amerikaanse en Europese weermodel lijnrecht tegenover elkaar te staan. Dit speelt zich af in de periode tussen kerst en nieuwjaar. Dit maakt de verwachting voor de tweede week van deze 30-daagse periode behoorlijk onzeker. Hoe zit de vork precies in de steel? 

Het Europese weermodel laat een overwegend hoge luchtdruk in de regio tussen IJsland, Ierland en Schotland ontstaan. In de omgeving van de Azoren is juist sterke voorkeur voor lagedrukgebieden om tot ontwikkeling te komen, of door te trekken onder invloed van de straalstroom. Dit is kenmerkend voor een NAO+ regime (Northern Atlantic Oscillation), waarbij het sommetje van de luchtdruk op IJsland minus de luchtdruk op de Azoren een getal boven nul oplevert. Bij een NAO- regime is dit precies omgedraaid.

Er is nog iets opmerkelijks te benoemen: de luchtdruk boven Rusland is juist aan de lage kant. De stroming met de wijzers van de klok mee bij het hogedrukgebied en de stroming tegen de wijzers van de klok in bij het lagedrukgebied resulteert in dit geval in een noordwestelijke stroming pal boven de Noordzee. De aanvoer van koudere lucht vanaf hogere breedtegraden, gecombineerd met het relatief warme zeewater geeft aanleiding om rekening te houden met het ontstaan van winterse buien. Deze buien kunnen vervolgens in een treintje richting ons land koersen. Er zijn scherpe opklaringen met blauwe luchten in de koude luchtsoort, maar vijf minuten later kan het plotsklaps hagelen of sneeuwen. Vooral als de temperatuur aan de grond waarden rond het vriespunt aanneemt, zijn dit verraderlijke situaties voor gladheidsperikelen. 

Lees ook: het ontstaan van winterse buien boven de Noordzee.

Het Europese weermodel staat niet alleen wanneer het op dit scenario aankomt. De langetermijnprognose van het Amerikaanse weerinstituut (CFS) laat hierboven een overeenkomstig patroon zien met een kern van hogedruk boven de Balkan en een andere regio met hoge barometerstanden op IJsland. Net in de hoek van de weerkaart geven de blauwe kleuren de lagedrukinvloeden bij de Azoren aan. Kortom: een vergelijkbare luchtdrukverdeling rondom het Europese continent.

In de temperatuurpluim vertaalt dit zich in een temperatuurdaling van de controle (blauwe lijn) en operationele run (rode lijn) grofweg na de kerstdagen, maar de overige members laten wel redelijke spreiding zien door de onzekerheid. De pluim van het Amerikaanse weermodel heeft juist een veel zachter weerbeeld in de controle run (blauwe lijn) en in een merendeel van de berekeningen van de members. Dit model gaat dus juist voor het aanhouden van de een zuidelijke stroming! Pas aan het einde van de tweede week dipt de temperatuur in de pluim.

De eerste week van januari wordt de verdeling van hoge en lage luchtdruk niet meer overtuigend noord-zuid, maar eerder west-oost. Lagedrukgebieden blijven rondzwerven rond de Azoren. Het Middellandse Zeegebied moet hierdoor rekening houden met vrij natte condities, zeker omdat deze regio aan de zachte kant van de straalstroom ligt. 

In Nederland en omstreken is op deze termijn geen sterk signaal meer zichtbaar in de weerkaarten, maar dat betekent dat er binnen een week grote contrasten kunnen bestaan tussen droge en kletsnatte dagen. Onder de streep komt er netto geen afwijking op de kaart. De temperatuurverwachting voor deze voorlaatste, en ook laatste week van de 30-daagse laten zachte lucht vanuit het zuiden geleidelijk uitbreiden naar het noorden. Waarschijnlijk komt de straalstroom dan ook wat noordelijker liggen, waardoor de temperatuur bij ons geleidelijk weer in de lift kan gaan. De kans op een zeer koude start van het nieuwe jaar lijkt hierdoor klein. 

Foto omslag: Anne-Marie van Iersel