Na een winterse week gaat het weer de komende tijd uit een heel ander vaatje tappen. Een weertype dat de afgelopen weken niet echt in de 30-daagse verwachting heeft gezeten, maar er naar alle waarschijnlijkheid toch echt gaat komen. Een overgang naar lenteweer! En dat in februari, terwijl het eigenlijk nog 'hartje winter' is... 

Op de kaart hierboven zien de verwachte temperatuurafwijking voor week 2 in de periode, ofwel voor de week van 22 februari. In de Benelux wordt een 3 tot 5 graden bovennormale temperatuur verwacht, wat een behoorlijk forse afwijking is op basis van een hele week. Overigens hadden we afgelopen week een negatieve afwijking van eveneens 3 tot 5 graden. De voorbije koude periode en de aanstaande zachte periode zouden elkaar dus kunnen 'opheffen' in het gemiddelde van heel februari! Daardoor zal de temperatuur alsnog rond normaal (of iets boven normaal) uitkomen aan het eind van de maand.

Echter: de verschillen die we meemaken zijn ronduit bijzonder te noemen deze maand. Vorige week was het in de Achterhoek nog -16,2 graden, volgende week zou daar misschien wel een lokale +20 graden tegenover komen te staan. Een verschil van 36 graden in Nederland binnen zo'n korte tijd is niet uniek, maar wel vrij uitzonderlijk! Dit verschil kan trouwens nog groter: in maart 2005 hadden we eerst -20,7 graden in de Noordoostpolder, enkele weken later werd +21,3 graden gemeten. Een verschil van exact 42 graden in één maand!

De Benelux duikt dan wel een tijdje diep de zachte lucht in, maar heel ver verdwijnt de kou niet. Boven Oost-Europa en Scandinavië blijft het voorlopig flink koud en er zijn zeker mogelijkheden dat die lucht toch weer (gedeeltelijk) onze kant op komt rond de maandwisseling of begin maart. De indicatie voor een hogedrukgebied boven de oceaan of Scandinavië stijgt begin maart, wat op een noordelijke of oostelijke stroming kan duiden. Natuurlijk worden de dagen snel langer en de zon krijgt meer kracht, waardoor échte kou in de loop van de tijd steeds minder kans maakt. Maar het zou niet de eerste keer zijn dat we in maart toch nog een (onverwachte) winterprik voor de kiezen krijgen.

Een eventuele koudere periode zou de eerste week van maart in beslag kunnen nemen, al blijft het luchtdrukpatroon ook daarna nog altijd 'geblokkeerd'. Dit betekent dat hogedrukgebieden overheersen ten noorden en westen van ons. In de loop van maart neemt de kans op zachter weer, met temperaturen boven normaal, geleidelijk weer toe. Het hogedrukgebied kan zich namelijk terug verplaatsen richting Centraal-Europa, maar anderzijds warmt de lucht uit Oost-Europa langzaam ook verder op door de toenemende zonkracht. Dit beeld zagen we vorig jaar ook: op een bepaald moment wordt met een oostenwind juist steeds warmere lucht aangevoerd. Maar tijdens heldere nachten kan het zelfs tot in mei natuurlijk nog af en toe vriezen.

De komende periode staat ons een extreem vroege voorjaarsperiode te wachten, wellicht dus met temperaturen tot wel 20 graden aan toe. Maar lenteweer in februari wil niet zeggen dat de winter niet meer terugkomt. Begin maart zijn er aanwijzingen dat het toch weer een stuk kouder kan worden, maar dat moeten we voorlopig afwachten!

Foto omslag: Elly van Niekerk