Lezers stellen ons nu en dan vragen over astronomie gerelateerde onderwerpen. Een vraag die we zo af en toe krijgen is of wij denken dat er ook buitenaards leven is. Hieronder ons antwoord.

Het heelal is onmetelijk groot. Miljarden sterren met daarom heen miljarden planeten zweven in het universum. Een van die planeten is de onze aarde.

Alleen die getallen maken het al onvoorstelbaar dat onze planeet de enige is met daarop leven. We kunnen de getallen nog meer duiden om aan te geven dat het allemaal wel heel veel en groot is. Denken dat we alleen in dit heelal zijn is oprecht hypocriet te noemen.

Op basis van de laatste astronomische inzichten nemen we de volgende getallen in ogenschouw:

Het waarneembaar heelal bevat ongeveer 2 biljoen (2.000.000.000.000) sterrenstelsels. Elk sterrenstelsel bevat gemiddeld 100 miljard sterren.

Gemiddeld draait er om een ster 1 planeet. Er zijn sterren zonder planeten maar ook sterren die meer planeten hebben. Met grote ruimtetelescopen zoals Kepler hebben we die inschatting gemaakt.

Als we er vanuit gaan dat leven water nodig heeft dan is de schatting dat ongeveer 20 procent van deze planeten zich in de leefbare zone bevinden. Deze zogenaamde Goldilocks zone is de afstand van een ster waar water in vloeibare vorm kan bestaan.

Op basis van deze schatting kom je uit op 4x 10²² potentieel leefbare planeten. Als we dit projecteren naar ons eigen sterrenstelsel, de Melkweg, dan zit op je 20 miljard planeten die potentieel leefbaar zijn. Omdat er verschillende berekeningen zijn varieert het getal nogal. Sommige berekeningen gaan al richting 40 tot 60 miljard.

Het zijn duizelingwekkende getallen waardoor je toch echt moeten denken dat op veel meer plekken in het heelal leven aanwezig is. Leven dat in verschillende stadia zal zijn. Van eencellige organismen tot beschavingen die al veel verder zijn geëvolueerd dan ons.

En hoe is die evolutie gegaan? Het is maar de vraag of intelligent leven er elders net zo uit ziet als wij. Ook op planeten waar de atmosfeer anders is opgebouwd als bij ons kan natuurlijk tot leven leiden. Hoge druk, lage druk, hoge temperaturen, lage temperaturen, leven ontwikkelt zich en passt zich aan, aan de omstandigheden. 

Wij hebben ander leven nog niet gevonden en buitenaards leven is ook nog nooit (bewezen) naar de aarde gekomen. De belangrijkste reden daarvoor is de enorme afstanden die overbrugt moeten worden. Als je het Melkwegstelsel als een schijf ziet met een diameter van honderdduizend kilometer dan zou onze zon slechts een minuscuul stofje zijn op deze schijf.

Om bijvoorbeeld bij de dichtstbijzijnde potentieel leefbare planeet te komen moeten we een afstand van 4,24 lichtjaren overbruggen. We arriveren dan op de exoplaneet Proxima Centauri b een planeet in de leefbare zone van de ster Proxima Centauri. Met de huidige technologie zou een reis naar deze planeet tienduizenden jaren duren!

Ergens naar toe gaan om leven te ontdekken zal dus nog wel duren. Nieuwe toekomstige technologieën zullen ongetwijfeld de reistijd enorm verkorten, maar er blijven veel uitdagingen. 

Een van de interstellar concept missies waar veel geld in wordt gestoken is het Breaktrough Starshot project. Bij dit idee worden minuscule, ultralichte ruimtechips met lasers weggeschoten met een snelheid van twintig procent de lichtsnelheid. Deze kleine robotjes van een paar centimeter groot, hangend aan een zonnezeil van een paar vierkante meter moeten dan beelden maken en metingen doen van exoplaneten zoals Proxima Centauri. De reist duurt dan ongeveer 20 jaar. De ingewonnen informatie moet dan wel weer terug naar aarde. Dit gaat wel met lichtsnelheid en is dan circa 4 jaar onderweg om ons weer te bereiken.

Dergelijke concepten uitwerken tot een uitvoerend project kosten nog veel tijd. Ondertussen gaat de zoektocht naar leven buiten ons zonnestelsel gewoon door. Met behulp van grote ruimtetelescopen zoals Keppler speuren we het heelal af naar zonnen en leefbare planeten waarop mogelijk leven kan voorkomen.