Orioniden 2023: is er veel te zien?

Orioniden 2023: is er veel te zien?

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 12 oktober 2023 14:00 uur
Laatste update: 20 oktober 2023 11:12 uur
Oktober is de maand van de Orioniden, een meteorenzwerm die het ene jaar actiever is dan het andere jaar. Dit jaar valt de piek enigszins ongunstig.

De Orioniden pieken zondag 22 oktober. Orioniden zijn snelle meteoren (gemiddeld 66 km/sec) die vaak een lichtend naspoor hebben. Orioniden zijn daarom meestal iets langer zichtbaar, waardoor de kans net iets groter is dat je ze ziet. Dit jaar is de piek rond 17 uur maar dan is het nog te licht. In de nacht van zaterdag op zondag heb je de meeste kans op de 'vallende sterren' te spotten.

Andere zwermen helpen mee

Er worden gemiddeld zo'n 11 orioniden per uur verwacht. Omdat er ook wat andere minder bekende zwermen ctief zijn en er natuurlijk altijd een paar sporadische meteoren (niet gekoppeld aan een zwerm) zijn kan het aantal per uur oplopen naar zo'n 20 tot 30. Bewolking moet natuurlijk geen roet in het eten gooien en ook moet je niet op een te lichte plek gaan staan, omdat omgevingslicht hinderlijk is voor het waarnemen. Op lichte plekken zie je gemiddeld genomen maar een derde tot een kwart van de meteoren die je kan zien op een donkere plek.

Mocht je niet precies in de nacht van 21 op 22 oktober kunnen kijken dan zijn de dagen voor en na de piek interessant genoeg om in de avond, nacht en vroege ochtend omhoog te kijken. Een meteorenzwerm trekt niet in een paar uur voorbij, maar levert vrijwel altijd een paar dagen verhoogde meteoren-activiteit op.

Orioniden infosheet: klik op de afbeelding om een groot exemplaar te bekijken.

De eerstvolgende meteorenzwerm die de moeite waard zal zijn, wordt rond 14 december zichtbaar. De Geminiden trekken dan langs en de verwachting is dat deze zwerm een stuk actiever zal zijn. Het aantal vallende sterren per uur kan oplopen naar ruim 50 per uur,.

Ontstaan Orioniden

De Orioniden zijn het rechtstreekse gevolg van de komeet van Halley. Deze komeet draait ongeveer iedere 76 jaar een rondje om de zon. Tijdens zijn reis door de ruimte verliest de komeet kleine stofdeeltjes die in de baan van de komeet blijven zweven. Ieder jaar kruist de baan van de aarde de baan van de Halley komeet in oktober. De aarde vliegt dan als het ware door een stofwolk heen. Tijdens dat moment kunnen we de Orioniden zien. Een meteoor wordt zichtbaar als zo'n stofdeeltje tegen onze dampkring botst en verbrand.

In 2061 wordt de komeet van Halley waarschijnlijk weer zichtbaar met het blote oog.

Radiant

Meteorenzwermen danken hun naam aan het sterrenbeeld van waaruit ze lijken te komen. Dit punt noemen we de radiant. Bij de Orioniden ligt dit punt bij sterrenbeeld Orion. Het is niet zo dat als je gaat kijken je moet focussen op het sterrenbeeld Orion. De meteoren kunnen overal langs de hemel schieten. Als je het spoor van de vallende ster terug volgt dan komt die waarschijnlijk uit bij de knuppel die Orion in zijn hand heeft. Je hebt dan Orionid gezien! Kom je niet bij Orion uit dan was het een 'toevallige' meteoor.

Het sterrenbeeld Orion. Johan-Bayer 1603

Deskundigen geven het advies om niet op Orion te focussen, maar juist op een donker deel van de hemel. De kans dat je wat ziet is dan groter.

Wie was Orion?

Orion was in de Griekse mythologie een jagende reus. Over hem zijn meerdere verhalen bekend waarbij vaak een schorpioen is betrokken. In een van die verhalen schept Orion op tegen Artemis de godin van de jacht. Hij zegt dat hij alle dieren van de wereld gaat vermoorden. Gaia de godin van de Aarde hoort dit en wordt enorm boos, waarop zij een gigantische schorpioen op Orion afstuurt.

Er volgt een heroïsch gevecht en Orion verliest. Orion wordt uit respect als sterrenbeeld aan de hemel geplaatst en ook de schorpioen krijgt een plekje, maar wel zo dat ze elkaar nooit meer zullen zien. Op aarde kunnen we de twee sterrenbeelden ook nooit tegelijkertijd waarnemen. Als Orion op komt verdwijnt de Schorpioen onder de horizon.

Foto boven artikel: Corné Ouwehand (Perseïden 2023)

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen