Volle maan hinderlijk voor meteorenzwerm Perseïden

Volle maan hinderlijk voor meteorenzwerm Perseïden

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 6 augustus 2022 08:20 uur
Laatste update: 6 augustus 2022 09:09 uur
Ieder jaar rond half augustus komt de meteorenzwerm Perseïden voorbij, vaak een van de meest spectaculaire. Wat kunnen we dit jaar verwachten?
Speel deze video af

Komeet Swift-Tuttle

De Perseïden is een van de actievere meteorenzwermen die we op aarde kunnen zien. Ze ontstaan als de baan van de aarde de baan van de komeet Swift-Tuttle kruist. De komeet die 26 kilometer in doorsnee is reist iedere 133 jaar een rondje om de zon. In 1992 was de komeet met een goede verrekijker als een zwak schijnsel te zien. Rond 2125 zou de komeet weer zichtbaar moeten zijn vanaf de aarde. Uit oude geschriften is opgemaakt dan in het jaar 69 voor Christus de Chinezen de komeet al hadden gespot. 

In de baan van de komeet bevinden zich minuscule ijs- en stofdeeltjes die achterblijven als de komeet passeert. Wanneer deze deeltjes, meestal niet groter dan een zandkorrel, de dampkring van de aarde binnedringenverbranden ze. Dit levert een lichtend spoor op. 

Blauw: Aarde / Paars: Swift-Tuttle / Geel in midden: zon / Groen: Jupiter / Rood: Saturnus / Geel: Uranus (bron wikipedia)

De Perseïden staan bekend om hun helderheid, snelheid en nalichtende sporen. Ze bewegen met zo’n 214.000 kilometer per uur (60 km/sec) en bereiken tijdens hun val door de dampkring een temperatuur van wel 1600 graden Celsius.

Radiant en zenit

De Perseïden tijdens de piek in 2022. Bron hemel.waarnemen.com

Meteoren vallen ogenschijnlijk uit het verlengde van een vast punt, de radiant. Dit is feitelijk gezichtsbedrog want de meteoren bewegen parallel aan elkaar. Het gezichtsbedrog is te vergelijken met een lange autoweg op een kale vlakte. Als je naar de horizon kijkt lijkt het net of die autoweg als een puntje begint.

De positie van de radiant is belangrijk voor het aantal meteoren dat je kan zien. Als de radiant laag aan de hemel staat mis je veel meteoren omdat die niet boven de horizon komen. Staat de radiant in het zenit (het punt van de hemel recht boven je) dan kun je veel meer vallende sterren zien omdat ze dan langs de hele hemelkoepel schieten.

Ongunstig

Dit jaar wordt op zaterdag 13 augustus rond 8 uur de piek bereikt. Zou de radiant in het zenit staan dan waren er ruim 80 meteoren per uur te verwachten. Helaas is het al licht en staat de radiant niet in het zenit. Het beste moment om de Perseïden te spotten is rond kwart voor 5 in de ochtend. De radiant staat dan 67 graden boven de horizon in het oostnoordoosten. Met andere meteoren die niet bij de Perseïden zie je dan mogelijk zo’n 15 tot 20 vallende sterren. Helaas is het ook net volle maan geweest waardoor er heel veel bijlicht is en het waarnemen nog moeilijker wordt. Rond 5:45 gaat het schemeren en begint het licht te worden.  

2022 is duidelijk geen topjaar voor de Perseïden. Bron hemel.waarnemen.com

De Perseïden trekken niet op een enkele dag voorbij. Op de dagen rond de piek zijn er ook vallende sterren te zien maar dat zijn er beduidend minder. 

Natuurlijk moet het ook helder genoeg zijn om de meteoren te kunnen zien. Met bewolking houdt alles op voor een goede waarneming. De weersverwachtingen zijn op moment van schrijven wel gunstig. Er wordt weinig bewolking verwacht, maar tijdens de pieknacht is er wel kleine kans (25%) op wat bewolking en een enkele bui. De nachten ervoor is de kans op helder weer 95%.

De Perseïden vallen dit jaar dus wat tegen, maar gelukkig heb je half oktober nog een kans met de Orioniden en in december. Echt interessant wordt begin januari de Boötidenzwerm. Dan worden er tijdens de piek tussen de 60 en 90 vallende sterren verwacht.

Kijktips

TIP 1: Kies voor een zo donker mogelijke plek waar je geen last hebt van kunstlicht. Met kunstlicht mis je al snel de zwakker oplichtende meteoren en dat is zonde. Voordeel dit jaar is dat er nauwelijks maanlicht is.

TIP 2: Laat je ogen wennen aan het donker. In de nacht zijn na 15 tot 20 minuten je ogen pas echt gewend aan het donker. Dan staan je pupillen helemaal open en ontvangen ze het meeste licht.Zorg dat de plek die je uitzoekt er een is waar je vrij zicht hebt op de horizon en een groot deel van de hemel.

TIP 3: Gebruik een ligstoel of ligbed of ga op een warme deken in het gras liggen. Staand sterren kijken voor een langere periode is zeer vermoeiend. In een stoel waarvan de rugleuning naar achteren kan, kan je heerlijk relaxed kijken zonder je nek teveel te belasten.

TIP 4: Zorg dat je het niet koud krijgt. Een goede jas of zelf een dekentje kan het extra comfortabel maken. Ook een thermoskan met een warme vloeistof zoals thee kan je helpen. In augustus zijn de nachten meestal niet zo koud, maar wat extra warmte maakt het behaaglijker waardoor je het langer kan volhouden.

Weetje: waar komt de naam Perseïden vandaan?

De Perseïden lijken uit het sterrenbeeld Perseus te komen. Perseus was de Griekse mythen een held die Gorgon Medusa onthoofdde en later trouwde met Andromeda. Ze kregen samen negen kinderen. Het woord Perseïden is afgeleid van het Griekse woord 'Perseides' dat verwijst naar de nakomelingen van Perseus.

Perseus confronteert Phineus met het hoofd van Medusa (schilderij van Sebastiano Ricci)

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen