Gisteren behaalde Ophelia orkaankracht. Daarmee is deze orkaan de tiende orkaan op rij in het Noord-Atlantisch bassin. Tien orkanen op rij, dat betekent dat er tussendoor dus geen tropische stormen zijn geweest die geen orkaankracht hebben gehaald. Hiermee kan het orkaanseizoen van 2017 zich toevoegen aan het rijtje van 1878, 1886 en 1893: de enige jaren waarin, voor zover bekend, 10 orkanen op rij actief zijn geweest.

Pas in 1966 is men gaan werken met satellieten boven de Atlantische Oceaan. Dat betekent dat kleinschalige tropische stormen of gewoon orkanen, die normaal een naam hadden gekregen, gemist kunnen zijn. Dit kan invloed hebben op de reeks. Alsnog kunnen we nu met zekerheid zeggen dat het dus minstens de eerste keer sinds 1966 is dat er 10 orkanen op rij op de Atlantische Oceaan actief zijn geweest. Kijken we naar de cijfers in de boeken, dan is het dus de eerste keer sinds 1893, een periode van 124 jaar!

Dat het een zeer actief orkaanseizoen is, is inmiddels wel duidelijk. Als we kijken naar het aantal orkanen en tropische stormen tot en met 11 oktober, dan komt dit jaar op een gedeelde tweede plaats met 1886, 1893, 1933 en 1995 met 15 stormen. Het jaar 2005 steekt er met kop en schouders bovenuit; in dat jaar waren er tot 11 oktober maar liefst 21 stormen actief geweest.

Een andere maat om de activiteit van een orkaanseizoen te 'meten', is de 'Accumulated Cyclone Energy'. Dit is de hoeveelheid energie van alle orkanen in één seizoen bij elkaar opgeteld. Een zware langlevende orkaan levert veel energie op, een zwakker kortlevend exemplaar weinig. Het jaar 1933 is met 259 energie-eenheden fier koploper, dit orkaanseizoen staat op een achtste plaats met 208 energie-eenheden en heeft het seizoen van 1950 in zicht.

Ophelia, momenteel de enige actieve orkaan op het Atlantisch Bassin, koerst richting West-Europa. Waarschijnlijk trekt de orkaan net noordwest van Spanje en Portugal langs om vervolgens richting het westen van Ierland te koersen. Ergens tussen de Azoren en het Iberisch Schiereiland in, zal Ophelia een transformatie ondergaan van tropische storm naar extratropische storm: een zware storm, maar niet meer met de tropische eigenschappen die het eerst had. 

Onder invloed van grote temperatuurtegenstellingen en de gunstige ligging ten opzichte van de straalstroom, kan Ophelia haar intensiteit wat betreft windsnelheden behouden. Als het even tegenzit voor Noordwest-Spanje en zeker Ierland, kan het daar flink tekeer gaan met kortstondig windsnelheden van misschien wel orkaankracht, 12 Bft!

Wij hebben in Nederland eerder mooi weer dan zeer slecht weer van Ophelia. Dankzij Ophelia wordt er een flinke hoeveelheid warme lucht vanuit Noord-Afrika richting het noorden gevoerd waar wij vooral zondag en maandag van profiteren. Het lijkt erop dat het in het zuiden 24 graden kan worden, er zit zelfs een kleine kans op zomerse warmte in (25 graden). Of 25 graden gehaald gaat worden, komen we later op terug...

In Europa krijgen we regelmatig te maken met restanten van tropische stormen. Het is in de Europese weergeschiedenis slechts twee keer eerder gebeurd dat een storm met tropische eigenschappen aan land kwam in Europa. In 1967 wist tropische storm Cloë de Franse zuidwestkust te bereiken en in 2005 kreeg Zuid-Spanje met tropische storm Vince te maken.

De meest krachtige windsnelheden van een ex-tropisch systeem was van ex-orkaan Nadine in 1961. In Ierland kwam het enige tijd tot windsnelheden van orkaankracht, 12 Bft. Maar net voordat Nadine Ierland bereikte, verloor ze haar tropische eigenschappen waardoor de ex-orkaan als 'reguliere' storm de boeken in ging. Ophelia kan het geweld van Nadine benaderen, iets om nauwlettend in de gaten te houden!