Bijzondere meteorenzwerm op komst

Bijzondere meteorenzwerm op komst

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 18 november 2019 07:39 uur
Laatste update: 18 november 2019 13:12 uur
Ieder jaar trekken er een aantal meteorenzwermen voorbij waarvan we weten dat ze een flink aantal vallende sterren kunnen opleveren. De α-Monocerotidenzwerm komt ook jaarlijks voorbij maar levert nauwelijks activiteit op. Af en toe zijn er bij deze zwerm uitschieters en zo een uitschieter wordt er eind deze week verwacht.

Meteorenzwerm α-Monocerotiden zelden zo actief

De α-Monocerotiden is een meteorenzwerm met een soms hoge frequentie. De verwachting is dat dit jaar tijdens de piek in een uur tijd zo'n 300 tot 500 meteoren te zien moeten zijn. De verwachting is dat in Nederland tussen 45 en 225 meteoren te zien zijn in de late nacht/vroege ochtend van vrijdag 22 november. Dat het er bij ons minder zijn komt omdat de radiant niet heel hoog aan de hemel staat. De radiant is het punt waaruit de sterren 'vallen'. (Zie ook verderop in het artikel.)

Normaal gesproken zijn er ook meer meteoren te zien op andere dagen rond de piek. Bij de α-Monocerotiden is de piek kort en krachtig en astronomen houden er rekening mee dat de grote piek niet veel langer dan 11 minuten duurt! Je moet dus wel op het juiste moment kijken, want voor je het weet is het voorbij.

De Monocerotidenzwerm piekt vrijdagochtend tussen 05:00 en 06:00

Wolken?

Belangrijk is natuurlijk dat het helder is. Met wolken houdt het kijken naar vallende sterren snel op, zeker ook omdat de piek zo kort is. Vrijdag is nog ver weg en om nu al te gaan zeggen dat het om kwart voor zes in de vroege ochtend bewolkt of onbewolkt is, is natuurlijk erg lastig, maar, zowel het Europees model als het Amerikaans laten in hun laatste verwachting gunstige weerkaarten zien met ruimte voor opklaringen rond de piek. Later in de week zullen we een meer zekere verwachting kunnen geven.

Feit is wel dat als het helder is, het daadwerkelijk de moeit is om vrijdagochtend tussen 05:00 en 06:00 omhoog te kijken. Het is een kleine moeite en mogelijk ben je getuige van een mooi en bijzonder spektakel.

Eerlijk is eerlijk, het kan ondanks helder weer ook enorm tegenvallen en misschien is er maar weinig te zien. Dat is het nadeel van een meteorenzwerm waar weinig over bekend is en maar zo weinig piekt.

Aan de andere kant, er zijn astronomen die rekening houden met 500 tot 1000 meteororen in het uur tijdens de piek. In dat geval spreken we van een meteorenstorm en dat gebeurt echt weinig! 

De  α-Monocerotiden waren eerder uitstekend zichtbaar in 1925, 1935, 1985 en 1995. Er werden toen honderden meteoren gezien. Wetenschappers veronderstellen dat de aarde toen door het centrale deel van de stofwolk ging, iets wat dit jaar mogelijk ook weer gaat gebeuren. De meteoren hebben een snelheid van ruim 60 km/seconde en zijn met het blote oog waarneembaar.

Meteorenzwermen zien we op het moment dat de aarde de baan kruist van een stofwolk die 'achtergelaten' is door een komeet. Vaak zijn die kometen traceerbaar, maar bij de  α-Monocerotiden weet eigenlijk niemand welke komeet verantwoordelijk is voor de stofwolk..

De Monocerotiden danken hun naam aan sterrenbeeld Eenhoorn (in het Engels Monoceros). De meteoren lijken uit dit sterrenbeeld te vallen. Het sterrenbeeld Eenhoorn bestaat uit zwakke sterren en is vrij moeilijk te zien. Gelukkig is het sterrenbeeld Orion altijd goed te zien. Iets links van Orion vind je het sterrenbeeld Eenhoorn (zie ook het kaartje hierboven). Overigens hoef je helemaal niet direct richting Eenhoorn te kijken want de vallende sterren zijn overal aan de hemel te zien. Ze lijken echter allemaal hun oorsprong te vinden uit de radiant (het gele cirkeltje op de kaart). 

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen