Het is erg droog in Nederland. Na een record nat einde van de winter en de eerste helft van maart, is het sinds 15 maart record droog. De gevolgen van deze droogte zien we nu steeds duidelijker. Het gras begint te verdorren, drinkplekken voor wilde dieren op bijvoorbeeld de Veluwe komen droog te staan, het risico op natuurbranden loopt verder op en de eerste sproeiverboden zijn inmiddels afgekondigd. 

De lente van 2020 zal niet record droog verlopen. De eerste twee weken van maart waren namelijk uitzonderlijk nat. Maar na die vele regen, bleef het vervolgens grotendeels droog. Alleen eind april viel een aantal dagen wat regen van betekenis. Record warm wordt het voorjaar ook niet, naar alle waarschijnlijkheid beleven we wel de lente met de laagst gemiddelde luchtvochtigheid en het hoogste aantal zonuren. De verdamping is daardoor ook zeer hoog en vanwege het gebrek aan neerslag staat het neerslagoverschot record laag.

Op dit moment is het landelijk neerslagtekort meer dan 100 mm. Daarmee zitten we ver voor op 2018 toen het in de zomer ook uitzonderlijk droog was en ook op het recordjaar 1976. 2020 voert de ranglijst op dit moment aan en op korte termijn lijkt daar geen verandering in te komen. Een vergelijkbaar jaar is overigens 2011. Ook toen was er in de tweede helft van mei een uitzonderlijk hoog neerslagtekort. In de loop van juni sloeg het weer echter om en al heel snel was er van droogte geen sprake.

De werking van het weer, zeker op mondiale schaal, is een lastig iets. Vaak zijn meerdere factoren de oorzaak van een bepaalde weergebeurtenis en dal zal nu ook niet anders zijn. Een eerste reden waarom het nu zo droog is in ons land is puur toeval. Zo beleven we af en toe droge, natte, warme of koude perioden. Dat zijn nu eenmaal de grillen van ons klimaat. 

Een tweede factor die mee kan spelen is het veranderende klimaat. Normaal is het zo dat het op de Noordpool koud is en bij de evenaar warm. Door deze temperatuurverschillen waait er juist op gematigde breedte een overheersende westenwind. In Nederland waait daardoor de wind meestal uit het westen waardoor de temperaturen gematigd zijn en de neerslagverdeling over het gehele jaar vrijwel gelijk is. Echter, de laatste tijd is het op de Noordpool echt een heel stuk warmer. Daardoor nemen de westenwinden in sterkte af en kiezen depressies een noordelijkere koers en bevinden zich veel vaker in ons land hogedrukgebieden. Ze houden regenstoringen op afstand, zorgen voor veel instraling van de zon en dus veel verdamping. 

Een veel gevraagde vraag is; hoe gaat het deze zomer verder? Blijft het droog en worden de gevolgen nog duidelijker? Wat betreft de komende 10 tot 15 dagen kunnen we duidelijk zijn. Het blijft nog droog. Zowel vrijdag als zaterdag valt er wel wat regen, maar de hoeveelheden zijn bij lange na niet voldoende om een einde te maken aan de huidige droogte. Daarvoor hebben we een paar weken flink wisselvallig weer voor nodig, iets dat we nu niet in de weerkaarten zien.

Als we verder vooruit kijken wordt het heel lastig om harde uitspraken te doen. De laatste tijd verschijnen er zogenaamde zomerverwachtingen, maar de betrouwbaarheid van dit soort verwachtingen is echt heel beperkt. Mocht het huidige luchtdrukpatroon blijven bestaan, dan gaan we in iedere geval een zeer bijzondere en extreem droge zomer beleven. Als de hoge- en lagedrukgebieden er opeens toch voor kiezen om een andere positie in te gaan nemen, dan kan het zomaar opeens hard en langdurig gaan regenen. In dat geval zijn we in de maanden juli en augustus de huidige droogte alweer vergeten. Hoe het zich ook gaat ontwikkelen, de komende tijd zullen we regelmatig een update geven over dit onderwerp.