Voor het eerst dit seizoen is er sneeuw gevallen in Nederland! In sommige delen van Groningen kleurde de wereld eventjes wit. Hoe bijzonder is dat eigenlijk in november? De eerste noemenswaardige sneeuwval is ietsje eerder dan vorig jaar, toen het in de avond van 26 november tot kortdurend intensieve sneeuw kwam in het oosten van Brabant. In 2020 kwam het echter pas eind december tot de eerste sneeuw van het nieuwe winterseizoen. Het kan natuurlijk ook al veel vroeger, want in 2015 werd de eerste sneeuw al op 14 oktober waargenomen!

Het klimatologisch gemiddelde wat betreft het aantal sneeuwdagen in Nederland staat op 18. De regionale verschillen zijn echter groot: in het oosten en noordoosten sneeuwt het, en dat zal vast niet verrassend zijn, veel vaker dan in Zeeland of Zuid-Holland. Delen van Drenthe komen gemiddeld aan 24 dagen per jaar waarop sneeuw wordt waargenomen, tegen 12 of 13 in het westen van Zeeland. Toch zien we de laatste jaren dat we vaak lang niet aan het gemiddeld aantal sneeuwdagen raken. Afgelopen winter had bijvoorbeeld in de meeste regio's maar 2 of 3 dagen met sneeuwval van betekenis.

Die afnemende trend is ook goed zichtbaar in de cijfers over langere termijn. Over de klimatologische periode van 1951 tot 1980 bedroeg het landelijk gemiddelde nog 33 dagen met sneeuwval, inmiddels zijn dat er dus nog maar 18. Waarschijnlijk neemt dat aantal de komende decennia steeds verder af, al zal heel af en toe een 'piekjaar' met veel meer sneeuwdagen blijven voorkomen.

Ook de dagen met een sneeuwdek is in dezelfde periode ook sterk afgenomen. Sinds de jaren '50 is het aantal dagen dat ergens in Nederland een sneeuwdek ( = een aaneengesloten sneeuwlaag van ten minste 1 centimeter) gehalveerd: van 58 stuks over de periode 1951-1980 naar slechts 29 dagen tegenwoordig. De reden dat er veel meer sneeuwdekdagen voorkomen dan dagen met sneeuwval, is natuurlijk omdat sneeuw soms lange tijd blijft liggen zonder dat er tussentijds nog sneeuwval optreedt. Februari 2021 kende regionaal bijvoorbeeld maar 2 sneeuwdagen (dus dagen waarop het daadwerkelijk sneeuwde), maar het aantal sneeuwdekdagen bedroeg her en der 12. In de grafiek hieronder is het aantal dagen met een sneeuwdek ergens in Nederland te zien, sinds het jaar 1956.

Foto omslag: Hans van Loenen