Extreem slechte zomer voor de gletsjers in de Alpen

Extreem slechte zomer voor de gletsjers in de Alpen

Jeroen Elferink
Jeroen Elferink
Jeroen Elferink 26 juli 2022 11:00 uur
Laatste update: 26 juli 2022 11:51 uur
Vrijwel alle gletsjers in de Alpen hebben het deze zomer bijzonder zwaar. Al eind juni was de sneeuw van afgelopen winter op veel plekken verdwenen.

De laatste jaren zagen we in de Alpen vaak dat de sneeuw die in de winter daarvoor viel, pas eind augustus of begin september compleet was weggesmolten. Hierdoor kwam de gletsjer met oudere gletsjersneeuw en ijs pas de laatste zomermaand echt 'bloot te liggen'. Maar dit jaar zagen we dat dit soms eind juni al het geval was. Vrijwel overal zijn dan ook records verbroken en het Oostenrijkse ZAMG (Oostenrijkse KNMI) spreekt nu al van een catastrofale recordzomer. 

De Kleinfleisskees gletsjer op 24 juli 2021 (links) en 25 juli 2022 (rechts)

Weinig voorjaarsneeuw en veel zon

Dat de gletsjers nu al 'bloot liggen' heeft meerdere oorzaken. De eerste en belangrijkste oorzaak vinden we tijdens de laatste maand van de afgelopen winter en tijdens het begin van het voorjaar. Vanaf eind februari wist een krachtig hogedrukgebied voor zeer lange tijd storingen met sneeuw op ruime afstand te houden. Tot zeker begin april is amper neerslag van betekenis gevallen. Toen het hogedrukgebied halverwege maart ten oosten van de Alpen kwam te liggen was het vaak zonnig en met een zuidelijke wind erg warm. Zowel in Zwitserland als Oostenrijk verliep de maand maart recordzonnig. De combinatie van zon en aanhoudende droogte zorgde ervoor dat de sneeuwlaag tot zeker 3500 meter overdag begon te dooien. Terwijl boven 2500 meter de sneeuwlaag eigenlijk nog tot zeker halverwege april door hoort te groeien!

Ook de maanden april en mei waren vrij droog en vaak zonnig. Daar waar we de laatste jaren vaak nog straffe noordenwinden en sneeuwbuien tot ver in april in de bergen zagen, scheen nu juist de zon met temperaturen rond of boven nul. Het dooiseizoen begon dit jaar dan ook op veel plaatsen 1 tot 1,5 maand eerder. Dit resulteerde dat onder andere de Grossglockner Hochalpenstrasse, een bergpas die in de winter dicht is, al op 25 april open kon gaan. Normaal gesproken opent deze bergpas pas in de 2e of soms zelfs 3e week van mei. 

De maand juni verliep in het hooggebergte zelfs tot 4 graden te warm!

Eerste deel van de zomer erg warm

Een andere belangrijke belangrijke oorzaak vinden we in juni en deze maand. Juni verliep soms wel 4 graden te warm met veel ruimte voor de zon. Tegelijkertijd ontstonden aan het eind van de dag ook vaak stevige regen- en onweersbuien bij een vorstgrens die vrijwel altijd boven de 4000 meter lag. Dus overdag scheen de zon uitbundig met hoge temperaturen en daaroverheen kwam dan ook nog vaak 'warme' regen tijdens de avonduren. Een combinatie die de sneeuw uit de winter nog sneller liet smelten. Sneeuw uit de vorige winter smelt altijd veel sneller dan de oudere gletsjersneeuw en ijs daaronder. Dit komt omdat de sneeuw uit de winter meer luchtdeeltjes bevatten. 

De Hintereisferner op 22 juli 2021 (links) en 22 juli 2022 (rechts)

Dramatisch verloop

Wat nu al vaststaat, is dat de rest van de zomer dramatisch zal verlopen voor de gletsjers. Het duurt nog zeker tot half of eind september tot de eerste serieuze sneeuw weer in de gletsjergebieden valt. Tot die tijd blijven de gletsjers 'bloot liggen' en met nog klimatologisch gezien de warmste periode van het jaar voor ons wordt het een dramatische zomer voor de gletsjers. Hoe dan ook wordt dit een recordzomer waarbij de gletsjers flink verder zullen krimpen. 

(Bron: ZAMG, Universiteit Innsbruck en foto-webcam)

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen