Met gemiddeld over de maanden september, oktober en november 12,8 graden in De Bilt tegen 10,9 normaal was de herfst van 2023 uitzonderlijk zacht. Het was ook zeer nat met landelijk gemiddeld bijna 400 mm tegen 245 mm normaal. Opvallend genoeg was de herfst ook vrij zonnig met gemiddeld over het land circa 390 uur tegen 349 normaal. 

November 2023 gaat de boeken in als zeer nat, iets aan de zachte kant en met een normale hoeveelheid zon.

Alle drie de maanden waren bovengemiddeld warm, al was het verschil in november niet zo groot. Qua neerslag was september nog relatief droog, maar oktober en november waren kletsnat. Dat de herfst relatief zonnig was hebben we te danken aan september, zoals te zien is in de grafieken hieronder.

Lees ons maandoverzicht van oktober 2023

Lees ons maandoverzicht van september 2023

Het eerste deel van de eerste herfstmaand verliep uitzonderlijk warm. Zo werd het op 10 september in Eindhoven maar liefst 32,2 graden en was er sprake van een recordlange regionale hittegolf.

De afgelopen maanden viel verspreid over het land bijna 400 mm neerslag. Dit is goed voor een tweede plaats sinds we dit bijhouden (het jaar 1906). In 1998 was het nog aanmerkelijk natter met 431 mm. 

In het noordwesten van het land was het dit jaar tijdens de herfstmaanden wel recordnat met zo'n 510 mm in Den Helder en zelfs 530 mm op Texel. Ter vergelijking: in Midden-Limburg viel veel minder neerslag met in Roermond 285 mm

De laatste herfstmaand van het jaar leverde circa 172 mm neerslag op en daarmee is het net geen record. November 1944 was nog net iets natter.

Ondanks een winters slot van de maand was november 2023 zacht met 7,8 graden gemiddeld tegen 7,0 normaal. De eerste dag van de maand was de warmste dag met 15,4 graden in De Bilt en 15,8 graden in Twente.

Op 26 november kwam het in De Bilt voor het eerst tot vorst en op 30 november vroor het in Leeuwarden zelfs matig met -5,4 graden. Ook viel er in de laatste dagen van de maand regionaal (natte) sneeuw.

De zon scheen ongeveer 68 uur tegen 70 uur normaal. Daarmee was de zon zo’n 25% van de daglichtperiode te zien en was november dus vooral 'even somber' als normaal. Het was in het zuidwesten wel veel zonniger dan in het oosten. In het westen van Zeeland scheen de zon bijna 85 uur; in Twente slechts circa 53 uur.

Het is overigens wel gebruikelijk dat het in het oosten somberder is dan aan zee, maar nu waren de verschillen nog wat groter dan gemiddeld. 

De meest in het oog springende weerdag van de maand was 2 november. Storm Ciarán trok over Nederland en in Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland en het Waddengebied was sprake van code oranje. In IJmuiden werd een windstoot gemeten van 116 km/uur.

Hoewel de impact in ons land al behoorlijk groot was, veroorzaakte Ciarán elders in Europa nog veel meer overlast. Vooral in het noordwesten van Frankrijk en op de Kanaaleilanden kwamen extreem zware windstoten voor, lokaal tot tegen de 200 km/uur. Ook viel regionaal zeer veel regen.

Bekijk de lijst met stormnamen van het seizoen 2023-2024

Omslagfoto: Jacob Doornheim