Meteorenzwerm Leoniden piekt dinsdag maar verwacht geen spektakel

Meteorenzwerm Leoniden piekt dinsdag maar verwacht geen spektakel

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 15 november 2020 11:46 uur
Laatste update: 15 november 2020 14:20 uur
Ieder jaar rond half november komt de meteorenzwerm Leoniden in beeld. Deze groen gekleurde meteoren kunnen zeer spectaculair aan de hemel zijn.

Wolken gooien waarschijnlijk roet in het eten

Dit jaar voorzien de astronomen de piek op dinsdag 17 november, maar het heeft er alle schijn van dat de Leoniden dit jaar niet heel spectaculair zijn. Rond het maximum worden er in Nederland dinsdagochtend vroeg 6 tot 12 Leoniden per uur verwacht. Samen met sporadische meteoren en meteoren van andere zwermen kan dat aantal oplopen naar 25 tot 30 vallende sterren per uur. Voordeel is dat de maan geen storend object is, dus als je op een donkere plek bent is het goed te volgen mits er geen bewolking is.

De tekening van Karl Jauslin is later ook als houtsnijwerk uitgewerkt door Adolf Volmy.

Helaas, dat laatste is waarschijnlijk een probleem, want in de nacht en ochtend is de kans groot dat het helemaal dicht zit van de bewolking. Het is zelfs niet uitgesloten dat het een beetje regent. Niet ideaal als je een wens wil doen bij een mooie meteoor.

Meteorenstorm of meteoerenregen

Met de huidige weersverwachting is het maar goed dat er geen meteorenstorm wordt verwacht. Eens in de zoveel tijd kunnen de Leoniden schitterend pieken. In 1999 gebeurde dat bijvoorbeeld toen er op sommige locaties in Europa meer dan 3000 meteoren in een uur tijd werden waargenomen.

De Leoniden pieken iedere 33 jaar, maar de piek varieert sterk. Onwaarschijnlijk heftig waren de pieken van 1966 en 1833. Op sommige delen van de aarde werden toen meer dan 100.000 meteoren in een uur waargenomen. Wereldberoemd is de tekening van Karl Jauslin van de Leonidenstorm op 13 november 1833. Jauslin maakt het schilderij op basis van het ooggetuigeverslag van Joseph Harvey Wagoner die het zag toen hij van Florida naar New Orleans reisde. De hoeveelheid meteoren was zo groot dat men de vergelijking maakte sneeuwvlokken.

De Leoniden zijn de snelste bekende meteoren, met een snelheid van 72 km / sec. Ze staan bekend om hun helderheid en hun vaak lange sporen die lang kunnen aanhouden.
American Meteor Society

In 1966 waren er fototoestellen en werd er weer een sterrenregen waargenomen. De Leoniden produceerden toen op 17 november zo'n 60.000 tot 100.000 meteoren per uur. Het westen van de VS was de juiste plek om het te zien.

Beeld uit 1966. Foto: Scott Murrell/NMSU; Sky & Telescope

Swift Tuttle

Wanneer de baan van de aarde een baan van een komeet kruist neemt de kans op meteoren toe. In de baan van de komeet komt gruis voor. Kleine en grotere steentjes die verdampen als ze met de dampkring van de aarde botsen. Wij zien dat als een lichtspoor aan de hemel. Een enkel steentje bereikt de aarde. Op dat moment spreken we van een meteoriet.

De Leoniden zijn verbonden met de komeet Swift Tuttle. Deze komeet reist iedere 33 jaar om de zon. In de baan van deze komeet zijn de rots en stofdeeltjes, zoals bij veel andere kometen, niet gelijkmatig verspreid. Wel is er een zeer hoge concentratie van deeltjes aanwezig 'nabij' Swift Tuttle zelf. Als de komeet eens in de 33 jaar weer dicht bij de zon en de aarde komt en de aarde door de wolk van deeltjes zoeft dan is de kans op een meteorenstorm groot, hoewel ook dan de intensiteit sterk kan variëren. In de andere jaren is de hoeveelheid stof sowieso gering en moeten we het met 5 tot 15 meteoren doen, zoals in dit jaar.

In de jaren 2033-2035 wordt weer een verhoogde activiteit verwacht. 

Dat meteorieten niet altijd klein zijn blijkt uit het bovenstaande filmpje dat gaat over de grootste meteoriet die op aarde is gevonden. Het is de Hoba meteoriet in Namibië.

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen