Meteorenzwerm op komst!

Wouter van Bernebeek 11 december 2020 13:37 uur

Laatste update: 11 december 2020 13:53 uur

Dit weekend krijgen we te maken met een meteorenzwerm: er zijn vele honderden vallende sterren per nacht te zien! Maar hoe wordt het weer? Een update!

We beginnen met zaterdagavond, want dan begint het aantal vallende sterren al behoorlijk toe te nemen. Bewolking is hardnekkig boven ons land, maar boven de Noordzee klaart het steeds verder op. In de nacht naar zondag kunnen deze opklaringen ook de westkust en vooral Zeeland gaan aandoen. Daar zouden de omstandigheden voor het spotten van vallende sterren dus redelijk gunstig kunnen worden! Elders in het land is de verwachting nog enigszins onzeker, maar blijft het wolkendek waarschijnlijk grotendeels gesloten. Dat is ook goed te zien op de kaarten hieronder:

Zondagavond en in de nacht naar maandag worden de meeste vallende sterren verwacht. Maar die nacht ziet er op weergebied ronduit slecht uit. Een vrij actieve storing trekt dan over Nederland en juist in de nacht regent het op veel plaatsen. Terwijl een aantal landen rondom ons heen juist droog en vrij helder zijn. Zondagavond zijn alleen in het uiterste zuidoosten én noordoosten nog enkele opklaringen mogelijk, maar verder lijken we alle vallende sterren die nacht wel te kunnen vergeten. En dat is goed te zien op de kaart hiernaast: vrijwel heel Nederland kleurt wit van de bewolking...

De meteorenzwerm waarmee we te maken gaan krijgen, draagt de naam 'Geminiden'. Dit is een gebied met klein ruimtepuin (ook wel gruis genoemd), waar de aarde één keer per jaar doorheen gaat. Deze periode is jaarlijks van ongeveer 12 t/m 14 december. De Geminiden is één van de meest actieve meteorenzwermen in het jaar en valt ditmaal behoorlijk gunstig. De piek ligt in de nacht van zondag op maandag (13 op 14 december) en dan hadden er bij helder weer tot 120 vallende sterren per uur gespot kunnen worden. Het best kun je dan richting het oosten of zuidoosten kijken. Het is jaren geleden dat we zulke aantallen hebben kunnen waarnemen in ons land, dus zeker de moeite om even een kijkje te nemen! Maar ook in de nacht vóór het maximum, dus van zaterdag op zondag als het weer beter oogt, zijn al zo'n 40-45 vallende sterren per uur zichtbaar.

Het beste moment om vallende sterren te spotten is op zondagavond 13 december. Vanaf 18.00 uur neemt het aantal vallende sterren snel toe en het maximum ligt tussen 22.00 en 00.00 uur. Daarbij hebben we geen last van maanlicht, dus de meeste exemplaren zullen bij helder weer redelijk tot goed zichtbaar zijn. Natuurlijk is de ene meteoor veel feller dan de andere, maar zeker op donkere plekken buiten de stad kun je ook de "kleintjes" prima met het blote oog waarnemen. Overigens zijn tijdens de nacht van zaterdag op zondag dus ook al een leuk aantal vallende sterren te zien, maar wel beduidend minder dan zondagavond.

Veel mensen hebben vast wel eens een vallende ster gezien! Tijdens een avondwandeling, bij het staren naar de hemel, op vakantie in het buitenland of op een andere manier. Ze komen veel vaker voor dan we misschien denken. Vorige week werd nog een enorme 'vallende ster' vastgelegd met een dashcam in het midden van Nederland. Waarschijnlijk ging het hierbij om een stuk ruimtepuin. Deze stukjes ruimtepuin (meestal steentjes met de doorsnede van een aantal centimeters) die de atmosfeer van de aarde binnendringen, verbranden snel en lichten daarbij kortdurend fel op. Vanaf de grond zien wij dat als 'vallende ster'. En als je nog nooit een vallende ster gezien hebt: dit weekend is, bij een flinke dosis geluk, dus je kans!