Modelbespreking: mist een spelbreker voor de zon?

Modelbespreking: mist een spelbreker voor de zon?

Roosmarijn Knol
Roosmarijn Knol
Roosmarijn Knol 6 februari 2023 12:01 uur
Laatste update: 6 februari 2023 12:27 uur
We hebben een rustige week door de aanwezigheid van een hogedrukgebied. De zon schijnt geregeld, maar er zitten ook mistbanken in de verwachting.

Een krachtig hogedrukgebied is tot ontwikkeling gekomen. Vooral rondom de kern van dit hoog staat vrijwel geen wind. Met het rustige weertype kan in de nacht en vroege ochtend plaatselijk nevel of mist tot ontwikkeling komen. Ondanks de droge luchtsoort is door het natte verloop van januari nog voldoende vocht beschikbaar vanuit de bodem om de vorming van deze laaghangende wolken mogelijk te maken. Is het nagenoeg windstil? Dan zal de vorming van mistbanken beperkt zijn aangezien er een bepaalde mate van menging noodzakelijk is.

Speel deze video af

Mistbanken in de nacht en vroege ochtend

Hierboven is een verwachting weergeven van de verwachte horizontale zichtwaarden dinsdagochtend 7 uur lokale tijd. Bij minder dan 1000 meter is sprake van mist. Als het zicht terugloopt tot minder dan 200 meter spreken we van dichte mist.

Op basis van het verticale profiel van de atmosfeer uit hetzelfde Harmonie weermodel is goed zichtbaar dat de ontstane mistlaag erg ondiep is. De luchtsoorten daarboven zijn gortdroog: te herkennen aan de grote afstand tussen de blauwe en rode lijn (dauwpunttemperatuur vs. temperatuur). Zodra de zon gaat schijnen verdampt het dunne laagje mist als spreekwoordelijke sneeuw voor de zon. De ochtend wordt zeer waarschijnlijk gekenmerkt door mistflarden, berijpte weilanden en een gekleurde zonsopgang. Kortom: fotogeniek weer! 

In dit artikel lees je meer over het ontstaan van mist.

Weinig wind aan de grond, meer wind op hoogte

In hetzelfde profiel is aan de rechterzijde nog een ander fenomeen te herkennen. De rode, gele, groene en blauwe lijnen geven aan hoe de wind ontwikkelt met de hoogte. Het hobbeltje in de rode lijnen is een zogeheten low level jet (LLJ). Als je rond deze tijd met een luchtballon zou opstijgen zorgt deze jet voor een snelle verplaatsing! Het geeft aan dat er een sterke inversie is, waardoor de grenslaag als het ware wordt afgekapt/ontkoppeld en de wind vrij spel krijgt.

Verticaal profiel van de atmosfeer uit het Harmonie weermodel. Situatie dinsdagochtend 7 uur lokale tijd. Klik om te vergroten.

Ander prikpunt voor dinsdagmiddag 15 uur lokale tijd.

Zonovergoten middagen

Een paar uur later, grofweg tussen 9 en 10 uur, is het merendeel van de mistbanken inderdaad verdwenen. Als we de ochtendsituatie vervolgens vergelijken met het verticale profiel van de dinsdagmiddag valt op dat de onderste laag van de atmosfeer is uitgedroogd en de rode en blauwe lijn elkaar niet meer raken. Het droge profiel laat zien dat de hoeveelheid bewolking met deze condities minimaal is. De dinsdag en ook de woensdagmiddag verlopen zonovergoten. Stapelwolken maken geen schijn van kans om massaal op te bollen aan de lucht. Hooguit trekken wat dunne veerachtige sluierwolken voorbij waar geen neerslag bij komt kijken.

Lichte of matige vorst

De temperatuur ligt ’s nachts enkele graden onder het vriespunt. Vooral de nacht van dinsdag op woensdag verloopt koud met langs de oostgrens -5 of -6 graden. De temperatuur tijdens de nacht is sterk afhankelijk van de hoeveelheid opklaringen en de diverse modelberekeningen laten hier wat subtiele verschillen in zien van 1 à 2 graden. Door het zonnige weerbeeld warmt het overdag op naar dezelfde nummers maar dan boven het vriespunt.

Luchtdruk en windrichting dinsdagmiddag 13 uur lokale tijd. Bron: GFS

Luchtdruk en windrichting woensdagmiddag 13 uur lokale tijd. Bron: GFS

Blijft de zon van de partij later in de week?

Woensdag is het hogedrukgebied wat oostelijker uitgekomen en de wind draait bij ons geleidelijk via het zuidoosten naar het zuiden. Vanaf donderdag zit de wind in de (zuid)westhoek. De meegevoerde zachtere luchtsoort zorgt voor het stijgen van de temperatuur. Er zijn nog een paar uitschieters in de temperatuurpluim die nachtvorst als optie houden, maar de meeste lijnen zetten koers naar maximum- en minimumtemperaturen boven nul. Er worden ook meer wolkenvelden meegevoerd. Het neerslagsignaal neemt pas na het weekend noemenswaardig toe. Tot die tijd dus droog en vrij zonnig weer!

Ontwikkeling van de windrichting komende 15 dagen. Bron: ECMWF

Foto omslag: Chris Meewis

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen