De afgelopen periode was het licht winters in Nederland, zonder dat meteen sprake was van grote problemen. Regionaal kwam het tot één of twee nipte ijsdagen en bij Leeuwarden werd voor het eerst dit seizoen strenge vorst gemeten met een temperatuur van -10,1 graden. Dit had mede te maken met een sneeuwdek: een laag sneeuw dempt namelijk warmte vanuit de bodem, waardoor het vlak boven de sneeuw enorm snel kan afkoelen. Dit effect is meestal wel vrij plaatselijk. Elders in ons land kwamen veel minder lage temperaturen voor.

Een andere verrassing zagen we hedenochtend in het noordoosten van Nederland. Een lagedrukgebied is over Zuid-Nederland getrokken, met aan de koude noordzijde de meeste neerslag. Aanvankelijk werd door de meeste weermodellen weinig sneeuw berekend, maar de praktijk gaf aanzienlijk grotere hoeveelheden. In het noorden van Drenthe lag dinsdagochtend plaatselijk zelfs bijna 10 centimeter sneeuw! Dit gaf grootschalige gladheid, maar uiteraard leverde het wel prachtige plaatjes op.

Tot en met woensdagochtend is het nog koud in Friesland, Groningen en Drenthe en blijft het sneeuwdek in stand. Uiteindelijk wint ook daar de zachte lucht terrein. Elders in ons land ligt de temperatuur meteen al ruim boven nul en valt af en toe regen. Een grijs en druilerig weerbeeld dat we de komende tijd vaker gaan zien.

Woensdag en donderdag is de invloed van lagedruk nog beperkt. Overdag schijnt de zon af en toe, maar er zijn ook gebieden waar lage bewolking hardnekkig blijft hangen. De atmosfeer is namelijk weinig doorstroomd en daardoor kunnen velden met (ochtend)grijs lang blijven hangen. De nacht naar donderdag vormt wel een aandachtspunt. Tijdens opklaringen kan de temperatuur dan zakken tot onder het vriespunt en doordat de bodem vrij koud is, neemt het risico op gladheid door bevriezing toe. Dat zal met name landinwaarts en in de noordelijke provincies het geval zijn. Overigens kan het in Drenthe en Friesland ook door sneeuwresten nog glad zijn. Hieronder zien we het verschil in verwachte minimumtemperatuur tussen weermodel Harmonie(40) en Icon-D2:

Vanaf vrijdag is het gedaan met het rustige weer. De zuidenwind neemt in kracht toe en daardoor stroomt een portie veel zachtere oceaanlucht onze kant op. Vrijdag en zaterdag regent het af en toe en stijgt de temperatuur naar 6 tot 8 graden op vrijdag en lokaal al 10 graden in het zuiden op zaterdag. Het aanwezige sneeuwdek in Noord-Nederland zal zodoende snel wegsmelten. 

Een actief front passeert in de nacht naar zondag onze omgeving met flink wat regen. Het gaat hier om een zogenaamd warmtefront en die naam zegt het al: aan de achterzijde kan warmere lucht ons bereiken. Dat gaan we zondag merken: de middagtemperatuur stijgt dan naar waarden tot misschien wel 12-13 graden in de zuidelijke provincies. Een enorm verschil met de afgelopen periode! Ook de nachten worden ronduit zacht met een graad of 10 en dan is de winter ineens ver weg. Ook een groot deel van Centraal- en Oost-Europa krijgen een veeg van deze zachte lucht mee met kans op regen. Alleen richting Rusland en grote gebieden in Scandinavië blijven in de kou met vorst en vaak sneeuw.

Foto omslag: Jolanda Bakker