Saharastof: bijzondere kleur in de lucht!

Saharastof: bijzondere kleur in de lucht!

Wouter van Bernebeek
Wouter van Bernebeek
Wouter van Bernebeek 22 februari 2021 14:37 uur
Laatste update: 22 februari 2021 17:28 uur
Saharastof in beeld! Met een zuidenwind wordt niet alleen warme lucht, maar ook een flinke hoeveelheid stof en zand uit de Sahara naar ons geblazen.

Melkachtige lucht, rode zon

Sinds enkele dagen hebben we te maken met een stevige zuidelijke stroming. Afgelopen weekend is in de Saharawoestijn een enorme hoeveelheid stof opgewaaid en hoog in de atmosfeer terecht gekomen (tussen de 7 en 10 km hoogte). De windrichting is precies "gunstig" geweest om al dit stof naar onze omgeving te transporteren. Vandaag zien we voor het eerst in jaren de uitwerking van zo'n dikke laag stof.

Vanochtend was op veel plaatsen een mooie zonsopkomst te zien. Net boven de horizon was de zon felrood, daarna lange tijd een oranje/geel schijfje dat maar niet feller wilde worden. Dit kwam gedeeltelijk door de sluierbewolking, maar vooral de hoeveelheid Saharastof was de boosdoener. Gedurende de dag is deze laag alleen maar dikker geworden; rond 15 uur was het in een groot deel van het land tamelijk onbewolkt, maar toch bleef de lucht melkachtig wit met een waterig zonnetje. Op de kaart hieronder zien we de verwachte concentratie van het Saharastof voor vanavond. De Benelux is zelfs de 'hotspot' van Europa!

Hoeveelheid Saharastof in Noord-Afrika en Europa, maandagavond 19 uur. Kaart: University of Athens

Oorsprong: Noord-Afrika

De Saharawoestijn ligt zoals bekend in Noord-Afrika. Via de straalstroom (een sterke wind op 10 km hoogte) zijn de hoeveelheden stof en zand waar we momenteel mee te maken hebben, binnen een dag of twee naar West-Europa geblazen. Op de satellietfoto hiernaast, van zondagmiddag 12 uur, zien we op dat moment de pluk met Saharastof nog helemaal voor de Spaanse kust liggen. Het toont zich vanuit de ruimte als een egale, lichtbruine vlek, en is wat minder goed zichtbaar dan de witte bewolking.

In de cirkel zien we het Saharastof... Bron: NASA

Komt dit stof op de grond?

Dat kan zeker! Maar in dit geval blijft verreweg het grootste deel van Nederland en België 'gespaard'. Saharastof zweeft hoog in de lucht en komt niet zomaar op het aardoppervlak terecht, dat kan alleen met neerslag. Vrijwel overal blijft het namelijk droog. Echter: er sleept een storing over de Noordzee langs onze westkust en vooral in de kop van Noord-Holland en op de Waddeneilanden kan vanavond een beetje regen naar beneden komen. Met name in die regio's is de kans dus zeker aanwezig dat je morgenochtend een laagje oranje/bruin stof op je auto aantreft! Overigens is ook elders in het land al wat oranje 'poeder' op auto's aangetroffen, maar dit gaat hoogstwaarschijnlijk om pollen uit de natuur.

Ruim 1500 grote kiepwagens

Volgens de berekeningen is voor elke vierkante meter in ons land gemiddeld 1800 milligram saharastof terug te vinden. Ga je dat omrekenen naar het aantal grote kiepwagens zand van ongeveer dertig kubieke meter, dan zijn dat er in totaal ruim 1500!

Alles bij elkaar komt dat neer op bijna 75.000 ton Saharastof. Dit zijn natuurlijk gigantische hoeveelheden, gelukkig blijft vrijwel alles hoog in de lucht zweven. Mocht er toch een spat regen vallen, dan zal de auto niet meer zo fraai blinken.

Foto's vanuit heel Nederland

De zonsopkomst in Nederland was vanmorgen een bijzondere! Vooral in het westen, midden en noorden had de zon een dieprode kleur, snel overgaand in een egaal geel 'bolletje' dat niet fel wilde worden. Ook vanavond (als de bewolking het toelaat) en morgen gaan we dit soort taferelen zeker zien rond zonsopkomst én zonsondergang. We hebben talloze foto's toegestuurd gekregen van onze volgers van de zonsopkomst. Hieronder hebben we een compilatie van beelden samengesteld. Uiteraard zijn mooie foto's ook de komende dagen meer dan welkom!

Kleurrijke zonsopkomst vanochtend in de provincie Utrecht, door Mirjam van der Heijden

Grauwe zonsopkomst in Houten (Wouter van Bernebeek)

Oranje kleuren vanochtend, door Magda Boks (Gelderland)

Grauwe zon door het Saharastof (Cynthia van Leusden)

Zonsopkomst in Gelderland, door Corry van Daalen

Files en vertragingen