De komende 48 uur ontwikkelt zich boven Noord-Italië een sterk lagedrukgebied, een zogenaamde Genua-laag. Tegelijkertijd voegt zich een lagedrukgebied vanaf de Noordzee bij dit systeem. Met name tussen beide luchtdrukgebieden in, op de grens tussen warmere en koelere lucht, ligt van donderdagavond tot en met zaterdagmiddag een omvangrijk neerslaggebied min of meer stationair over Zuid-Duitsland en de noordelijke Alpenlanden. Hier gaat een aanzienlijke hoeveelheid regen vallen. In de Alpen kan in de loop van vrijdag in de bergen ook een dik pak sneeuw vallen. 

Net als de voorgaande dagen trekken donderdag, net als in Nederland, enkele (felle) buien over de regio. Tijdens deze buien kan het tot onweer komen, vooral in de Duitse deelstaat Baden-Württemberg. In de loop van de dag clusteren de buien boven het Alpengebied steeds meer samen tot een massief regengebied. Dit regengebied wordt uiteindelijk de grote 'regenbom' voor deze regio. Tijdens de avond trekt dit regengebied via de Noord-Italiaanse Alpen richting Zuidoost-Duitsland.

Het regengebied ligt precies op de grens tussen warme lucht boven Oost-Europa en koelere lucht boven West-Europa. In dit gebied kan tot vrijdagochtend al 50 tot 80 millimeter regen vallen. De meeste neerslag valt in Noordoost-Italië, gevolgd door het Alpengebied van Oostenrijk.

Het eerder genoemde regengebied komt vrijdag min of meer tot stilstand boven Zuid-Duitsland en de Oostenrijkse Alpen. Het hele gebied ligt tijdelijk geklemd tussen de koelere en warmere luchtsoorten, waardoor het tot zaterdagmiddag volledig 'leeg regent' boven deze regio. Volgens de laatste berekeningen van het Europese en Duitse weermodel (ECMWF en ICON) kan er met name in een strook vanaf het Duitse Beieren via Tirol richting het Italiaanse Friuli-Venezia Giulia 100 tot 180 millimeter regen vallen. Ook in het oosten van Zwitserland kunnen vergelijkbare hoeveelheden neerslag vallen. In deze gebieden is de laatste weken al behoorlijk wat regen gevallen, vooral in Beieren, waardoor de bodem goed verzadigd is.

De kans op wateroverlast in de vorm van overstromingen en modderlawines is dan ook groot. Lokale autoriteiten waarschuwen hiervoor en roepen op tot voorbereiding en maatregelen, zoals uit de buurt van rivieren en beekjes blijven.

In de loop van vrijdag zakt de sneeuwvalgrens in het neerslaggebied geleidelijk door de aanvoer van koelere lucht uit het noorden. Over het algemeen valt sneeuw vanaf 2000 meter, waardoor in de berggebieden van Zwitserland, Zuid-Duitsland en Oostenrijk 50 tot lokaal meer dan 100 centimeter sneeuw kan vallen. Door neerslagafkoeling in combinatie met het ontbreken van wind kan de sneeuwvalgrens in enkele dalen van Vorarlberg of Tirol zomaar een stuk lager uitpakken, waardoor de sneeuw tijdelijk tot 1500 meter kan vallen.

Op zich is sneeuwval tot deze hoogte eind mei niet uitzonderlijk, maar dergelijke hoeveelheden in korte tijd zijn dit jaargetijde wel een uitzondering. Dergelijke hoeveelheden kunnen gevaarlijk zijn, met spontane lawines als gevolg. Ook zal de sneeuwlaag na vrijdag weer snel wegsmelten, waardoor na de regen ook nog veel smeltwater de dalen instroomt.

Wie over een hogere bergpas in de Alpen moet reizen op vrijdag of zaterdag, moet rekening houden met winterse omstandigheden en sneeuwkettingenplicht.

De synoptische weersituatie in de komende dagen doet sterk denken aan die van eind mei 2013. Ook toen lag een lagedrukgebied ingeklemd rondom de Alpenlanden, wat leidde tot aanhoudende regen. Dit zorgde destijds voor de zwaarste overstromingen sinds 2002 in Zuid-Duitsland en de Alpenlanden. Of het dit jaar ook tot vergelijkbare overstromingen komt is nu nog onzeker. 

(omslagfoto: archieffoto uit Mittersill, 18 juli 2021)