Komt er een druk Atlantisch orkaanseizoen met El Niño op komst?

Komt er een druk Atlantisch orkaanseizoen met El Niño op komst?

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 13 april 2023 14:00 uur
Laatste update: 14 april 2023 12:31 uur
Verschillende organisaties komen deze periode met hun verwachting voor het Atlantisch orkaanseizoen. Wordt het een druk seizoen?

2022 verliep rustiger dan verwacht

In 2022 werd er door vrijwel alle partijen een iets drukker dan gemiddeld seizoen verwacht. 2022 was een La Niña jaar. De verwachting was dat rond de zomer La Niña zou verdwijnen en we in een ENSO neutrale situatie zouden komen. Beide situaties zijn gunstig voor de ontwikkeling van tropische stormen en orkanen. Toch verliep het seizoen redelijk rustig met in augustus zelfs geen enkele storm met naam. In september ontstonden er wel meerdere orkanen waaronder de zware orkanen Fiona en Ian die voor veel schade en leed zorgden. Eerder dit jaar werd daarom hun naam geschrapt (retired) uit de namenlijst.  

ECMWF forecast voor El Nino regio's 3 en 4. Een enorme opwarming van het oceaanwater wordt verwacht.

Uiteindelijk kregen veertien systemen een naam waarvan er acht uitgroeiden tot een orkaan. De eerder genoemde Ian en Fiona waren de enige twee zware orkanen (major hurricanes, categorie 3 of hoger) van 2022. Een gemiddeld orkaan seizoen (berekend over 1991-2020) telt ruim veertien stormen met naam, waarvan er zo’n zeven uitgroeien tot orkaan en daar weer drie van tot zware orkaan. 2022 werd zo een zeer gemiddeld seizoen.

2023 overgang naar El Niño

In 2023 is de verwachting dat we van ENSO neutraal (actueel sinds eind maart) overgaan naar een El Niño patroon. Wanneer dat precies gaat gebeuren is natuurlijk nog onzeker maar de verwachting is dat dit al halverwege in de zomer op gang kan komen. ECMWF laat dit in de modellen ook duidelijk zien. Tijdens de piek van het orkaanseizoen (oktober) zou er dan sprake zijn van een stevige El Niño.

Met El Niño wordt de opwarming van een strook oppervlaktewater aangeduid in de Stille Oceaan nabij Peru en verder de oceaan in. De grootschalige opwarming heeft invloed op regionale en zelfs mondiale weerpatronen. 

El Niño ongunstig voor orkaanvorming

Een El Niño is in basis ongunstig voor de vorming van orkanen op de Atlantische Oceaan. De reden hiervoor is dat er tijdens een El Niño circulatie een groter risico is op verticale windshear (verandering van wind per hoogte). Windshear heeft een negatieve invloed op de vorming van orkanen omdat koude bovenwinden de orkaanmotor kunnen stilleggen. Stevige bovenwinden zorgen er voor dat de orkaan als het ware kantelt en uit elkaar scheurt. De opwaartse stromen worden zo onderbroken. Uit de geschiedenis blijkt dat El Niño jaren over het algemeen rustige orkaanjaren waren op de Atlantische Oceaan.

De regio's die worden gemonitord voor El Niño. 

Een ander negatief effect van El Niño op het ontstaan van orkanen ligt bij de geboorte van tropische stormen. Een belangrijke plek op aarde waar tropische stormen zich vormen is net ten westen van Afrika. Zware onweersbuien die boven het Afrikaanse continent ontstaan worden met de oostelijke Afrikaanse jet de oceaan opgeblazen. Deze band met hoge windsnelheden op zo’n drie kilometer hoogte is zeer belangrijk voor de transformatie van onweerclusters in een tropische golf. Zo'n golf kan bij ideale omstandigheden boven de oceaan uitgroeien tot een orkaan. Tijdens een El Niño periode is de African Easterly Jet zwakker waardoor er in principe minder tropische golven ontstaan bij Afrika.

Zeer warm zeewater

De opwarming van het zeewater in maart is overduidelijk

Waar wel rekening mee wordt gehouden is de actuele hoge zeewatertemperatuur in het de Golf van Mexico en het Caribisch gebied. Warm zeewater is de brandstof voor tropische stormen en meteorologen houden er rekening mee dat de eerste tropische stormen al kunnen ontstaan voordat het orkaanseizoen officieel is begonnen. Het maakt dit seizoen extra interessant want enerzijds is de vraag hoe snel wordt de invloed van El Niño zichtbaar tegenover de vraag gaan de zeer hoge zeewatertemperaturen in de Atlantische Oceaan een extra grote rol spelen? De modellen die de Universiteit van Arizona draaien gaan juist voor een meer actief seizoen omdat zeewater daar een meer prominente rol  speelt.

Alle cijfers op een rij

NOAA brengt de verwachting pas eind mei.

Infosheet over orkanen. Klik hier voor een posterformaat.

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen