Klopt koning winter op de deur?

Beschrijving van de nieuwe 30-Daagse weersverwachting

Van onze weerman

Wilfred Janssen
Wilfred Janssen 15 januari 2019 12:52 uur
Laatste update: 16 januari 2019 10:26 uur
Vorige week lieten de langetermijnmodellen het al zien: het kan wel eens kouder worden in ons land. De nieuwe berekeningen houden hieraan vol en gaan zelfs nog een week langer door. Klopt koning winter op de deur?

Geleidelijk kouder weer

Duidelijk lagere temperaturen na vrijdag

In de nieuwe 15-daagse is het al goed te zien. Vanaf omstreeks vrijdag wordt het voor een (langere) periode kouder weer met 's nachts lichte tot matige vorst en overdag maxima rond of iets boven nul.

Omdat de wind meer vanaf het Europese continent waait, is de aangevoerde lucht droger dan wanneer de wind vanaf zee blaast. Bewolking zullen we dus minder gaan zien. Beter gezegd: er komt meer zon. Toch passeren er af en toe (zwakke) storingen waardoor er buien of er soms wat neerslag kan vallen. In koude omstandigheden kan dit een enkele keer sneeuw opleveren.

Langetermijnmodel houdt vol met te koud weer

Het langetermijnmodel, uitgerekend door het ECMWF, houdt vol met te lage temperaturen voor de komende periode in onze omgeving. Vorige week lieten de berekeningen al beneden normale temperaturen zien tot en met eind januari, in de meest recente uitvoer blijft het te koud tot en met in elk geval de eerste week van februari.

Temperatuurafwijking voor de laatste volle week van januari
Temperatuurafwijking voor de eerste volle week van februari

Bedenk wel dat de berekeningen de afwijking van de temperatuur een gemiddelde temperatuurafwijking is voor één week. Van dag tot dag kan het weer sterk verschillen, mogelijk ook in het ene en in het andere deel van de week. Maar een signaal voor te koud weer in een periode die klimatologisch gezien de koudste periode is in ons land, zal de harten van menig winterliefhebber sneller doen kloppen.

Het zijn en blijven computerberekeningen, dus enige voorzichtigheid bij het letterlijk nemen van deze uitkomsten is geboden.

Noordelijke hogedruk?

Om het in ons land tot winterweer te laten komen, kunnen we één ding totaal niet gebruiken: een knallende westcurculatie. Een westcirculatie is een stromingspatroon waarin depressies vanaf de Atlantische Oceaan oostwaarts trekken en bij ons veelal voor zachte lucht zorgen en van tijd tot tijd ook regen. In de nieuwe langetermijnberekeningen is juist te zien dat de depressietrein, die doorgaans op West- en Noord-Europa is gericht, nu meer neigt naar Zuid-Europa. Hierdoor is de kans dat er bij ons een oostenwind waait groter dan de kans op een zuidwestenwind, als de uitkomsten van het model werkelijkheid worden.

Noordelijke hogedruk is op twee manieren te herleiden in de meest recente uitvoer van het langetermijnmodel: het is gemiddeld te droog in Noord-Europa en tot minstens over de Britse Eilanden is het te koud voor de tijd van het jaar.

Week 3 in de verwachting voor Noorwegen erg droog
Week 4 is wat betreft neerslag een kopie van week 3

Een stromingspatroon waarin noordelijke hogedruk voorkomt, is in ons land vaak een aanleiding voor een (langere) periode van (te) koud weer. Denk hierbij aan afgelopen februari en maart toen een sterk hogedrukgebied boven Scandinavië voor een flinke uithaal van koning winter zorgde, we stonden tenslotte massaal op de schaats. Of ook ditmaal berekende hogedrukgebieden, als ze er komen, op de goede plaats liggen om koude winterlucht aan te voeren, is dus de grote vraag.

Komt koning winter ons land binnen?

Dan nu antwoord op de vraag of koning winter ons land weet te veroveren: wellicht. Er zijn in de afgelopen periode dingen in de atmosfeer gebeurd die een aanleiding geven tot een verandering van het stromingspatroon, waaronder de stratosferische opwarming. Dat het stromingspatroon in de nabije toekomst verandert, lijkt in de berekeningen van meerdere modellen een 'zekerheidje'. Toch is winterweer dat in ons land nooit. 

Om het diep winters te laten worden in Nederland moeten de puzzelstukken allemaal op precies de goede plek vallen. Komt de wind nét uit de verkeerde hoek of ligt een weersysteem net op de verkeerde plek, dan wordt het hooguit kwakkelweer of misschien zelfs gewoon zacht.

Omgedraaide rollen in het Alpengebied?

Noordalpen te droog, Zuidalpen te nat. Omgedraaide rollen?

In de noordelijke helft van het Alpengebied, met name in Oostenrijk, is het de afgelopen tijd wat betreft sneeuwval bar en boos geweest. Als we de berekeningen van het maandmodel mogen geloven, dan draaien de rollen min of meer om. Door de voorkeur voor noordelijke hogedruk zullen lagedrukgebieden sneller de Middellandse Zee opzoeken. Hierdoor waait er vaker een zuidelijke wind tegen de Zuidalpen dan een noordelijke wind tegen de Noordalpen. Neerslag zal in dit scenario dus in een groot deel van de tijd in de zuidelijke helft van de Alpen vallen, terwijl het in het noorden dan meest droog is met zonnige perioden.

Het maandmodel laat dit vrij goed zien. In de noordelijke helft van de Alpen valt minder neerslag dan normaal, in sommige weken is het zelfs te droog. In de zuidelijke helft van de Alpen is het andersom met eigenlijk gedurende een groot deel van de maandberekening meer neerslag dan normaal. Of het ook een sneeuwdump oplevert als in de noordelijke helft van de Alpen, is natuurlijk verre van duidelijk. Toch is het voor het, inmiddels vrij sneeuwarme, zuidelijk Alpengebied een prettig vooruitzicht dat ook daar steeds meer signaal voor sneeuwval komt.

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen