De shelfcloud, plankwolk en rolwolk

De shelfcloud, plankwolk en rolwolk

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 22 mei 2024 11:29 uur
Laatste update: 22 mei 2024 17:33 uur
Dinsdag 21 mei trok in Nederland bij een onweerscomplex een prachtige shelfcloud mee die niet onopgemerkt bleef en door velen is vastgelegd.

Naast het gevaar en extreme weer dat de meest zware onweersbuien met zich mee kunnen brengen, kunnen onweersbuien ook prachtige plaatjes opleveren.

Dinsdag 21 mei trokken meerdere onweersbuien over het land. Een enkele ging gepaard met een prachtige shelfcloud (letterlijk vertaald plankwolk). Een dergelijke wolk in dit formaat en zo uitgesproken komen niet vaak voor en daarom zijn deze wolken ook vrij uniek.

Een shelfcloud kan ontstaan als warme lucht aan de grond voor de snel verplaatsende onweersbui omhoog wordt gestuwd door de koude lucht die uit de bui stort. Dit proces kan gepaard gaan met zware windstoten die al voor de bui uit te merken zijn. Volgens de officiële benaming van de WMO in de wolkenatlas is dit een variant van de Arcus wolk die vaak ook een gerafelde structuur heeft aan de voorzijde.

Rolwolk Volutus, Noordwijk Zuid-Holland. Foto: Floris Lafeber

Misschien nog wel meer uniek dan de shelfcloud is een rolwolk. Deze wolk wordt ook nogal eens verward met de shelfcloud. Het grote verschil is echter dat de shelfcloud een connectie heeft met de buienwolk terwijl de rolwolk helemaal los staat van andere wolken. Een rolwolk kan ook helemaal alleen voorkomen zonder dat er andere wolken in de buurt zijn. Tijdens het pinksterweekend werd zo een wolk nog waargenomen aan de Noordzee bij Noordwijk. Zowel de rolwolk als de shelfcloud roteren om een horizontale as. In de timelapse is dat ook goed te zien.

Een shelfcloud heeft een connectie met de onweerswolk, een rolwolk is helemaal solitair en zit aan geen enkele andere wolk vast.

Soms komt het voor dat de shelfcloud over gaat in een rolwolk als de onweersbui zijn kracht verliest en de shelfcloud op eigen kracht nog even doorgaat.

Foto boven artikel: Gertjan van de Cappelle

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen