Wat noemen we de schemering

Wat noemen we de schemering

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 23 november 2020 15:49 uur
Laatste update: 23 november 2020 17:14 uur
Wanneer de zon onder de horizon gaat is het niet direct aardedonker. Zolang we nog licht en kleur in de lucht zien spreken we van schemering.

In een etmaal kennen we de daglichtperiode en de periode dat het donker is. Tussen deze twee perioden in hebben we een overgangsperiode. Dit is de schemering en ervaren we voor zonsopkomst en na zonsondergang.

Verschillende soorten schemering

Wanneer de zon ondergaat en zich helemaal onder de horizon bevindt spreken we van de civiele schemering. De civiele schemering houdt aan totdat de kern van de zon 6 graden onder de horizon staat. Het is dan nog niet best licht en je kan bijvoorbeeld makkelijk nog lezen zonder extra licht.

Wanneer de zon zich 6 tot 12 graden onder de horizon bevindt spreken we van de nautische schemering. Het is dan al donkerder maar nog steeds zijn dingen vrij makkelijk te onderscheiden aan de horizon. Het is typisch ook de periode dat de in de zomer soms de lichtende nachtwolken zijn te zien.

De verschillende schemeringen afhankelijk van hoever de zon onder de horizon staat.

Staat de zon tussen 12 en 18 graden onder de horizon dan spreken we van de astronomische schemering. Onderscheid tussen dingen is niet meer te maken en alleen de helderheid van sterren varieert nog iets ten opzichte van  volledige duisternis. 

In Nederland duur de civiele schemering grofweg zo'n 40 tot 50 minuten, afhankelijk van de tijd in het jaar. 

Lengte schemering varieert

De baan die de zon langs de hemel beschrijft is op aarde niet overal gelijk. Aan de evenaar gaat de zon vrijwel loodrecht naar beneden en duurt de schemering kort. Dat is bijvoorbeeld ook goed te merken als je in Zuid-Europa op vakantie bent. Het wordt dan veel sneller donker als de zon onder is dan bijvoorbeeld in Nederland.

Poolnacht

Naarmate je dichter bij de polen komt duurt de schemering juist langer omdat de zon dan onder een vlakkere hoek ondergaat. In de winter kennen we in de poolstreken ook de poolnacht, een periode dat de zon helemaal niet boven de horizon komt. Tijdens een deel van de poolnacht blijft de zon een groot aantal dagen net iets onder de horizon. Het schemert dan urenlang waardoor het bij de juiste verhouding wolken en opklaringen schitterend kleurt en het genieten is.

Schemering kleuren boven Utrecht. Foto: Dennis van den Heuvel

Files en vertragingen