Een Z op de weerkaart. Je ziet het nauwelijks en de meeste weercomputersystemen kunnen het niet eens intekenen. Een uitgesproken zadelgebied komt dan ook niet zo heel vaak voor. Waar vinden we een zadelgebied eigenlijk op de weerkaart?

Voor een zadelgebied hebben we vier druksystemen nodig. Twee lagedrukgebied en twee hogedrukgebied, Op de kaart hiernaast is het zadelgebied aangegeven met de Z, precies boven het Verenigd Koninkrijk. Het zadelgebied is als het ware het kruispunt tussen de vier druksystemen.

Omdat er nauwelijks drukverschillen zijn in het zadelgebied, staat er ook weinig wind. Het weerbeeld is vaak erg rustig.  Toch zijn er wel processen gaande in en rond een zadelgebied en daarom is een zadelgebied toch een soort van wankel evenwicht dat redelijk snel uit balans kan worden gebracht.

Vaak is een van de vier druksystemen toch net iets dominanter. In geval van een dominant lagedrukgebied spreken we van een cyclonaal zadelgebied en in geval van een hogedrukgebied van een anticyclonaal zadelgebied.

Afhankelijk van het overheersende druksysteem kunnen we ook iets over het weer zeggen in het zadelgebied. In geval van een anticyclonaal zadelgebied zal het weerbeeld rustig zijn. Er zijn vaak dalende luchtbewegingen hetgeen wolkenvorming tegenhoudt. Toch kan het juist in herfst- en wintermaanden erg grijs weer zijn omdat de kans op mist en lage bewolking groot is. In de warme maanden is het wel vaak zonnig weer.

Wanneer een lagedrukgebied domineert in het zadelgebied is de kans op bewolking groter. Nu zijn er namelijk meer opwaartse luchtbewegingen waardoor wolken ontstaan. Indien de wolken zich goed kunnen ontwikkelen is er tevens kans op regen. In de zomermaanden kunnen er zo pittige onweersbuien ontstaan.

Wanneer een zadelgebied het langer volhoudt kan er een front ontstaan met de daarbij behorende weerkenmerken.  Belangrijk is dan de temperatuurverdeling ten opzichte van de luchtstromen die er rond het zadelgebied staan. Stel dat de temperatuurverdeling 'normaal' is: In het noorden is het koud en in het zuiden is het warm. De heersende luchtstromen kunnen er dan voor zorgen dat de koude lucht naar het zuiden wordt getransporteerd en de warme lucht naar het noorden. Het temperatuurverschil wordt zo groter in een klein gebied doordat de luchtsoorten op elkaar botsen en over elkaar heen gaan glijden. Precies wat er gebeurt als er een front ontstaat. Hierdoor kan het in een zadelgebied bewolkt en regenachtig worden. Het ontstaan en activeren van zo'n frontale zone noemen we frontogenese. 

Maar andersom is ook mogelijk. Stel dat de temperatuurverdeling nu niet noord-zuid georiënteerd is maar bijvoorbeeld meer west-oost. Vanuit het noorden en zuiden wordt nu niet zo zeer koudere of wamere lucht aangevoerd. Wat er wel gebeurt is dat als de stroming afbuigt de warme en koude lucht juist uit elkaar wordt gedrukt en het temperatuurverschil zo kleiner wordt in het zadelgebied. Een front kan zo zijn activiteit verliezen of zelfs oplossen. Dit noemen we ook wel frontolyse.