Boötiden, een meteorenzwerm met een scherpe piek

Boötiden, een meteorenzwerm met een scherpe piek

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 3 januari 2023 08:00 uur
Laatste update: 28 december 2023 11:48 uur
4 januari piekt de eerste meteorenzwerm van het jaar. Helaas gooit bewolking roet in het eten en zijn ze niet te zien.
Speel deze video af

De Boötiden is een meteorenzwerm met een zeer korte piek. Een paar uur voor en na de piek zijn er maar weinig meteoren te zien en loont het niet echt om een waarneempositie in te nemen. Het is dus erg belangrijk dat het helder is tijdens het piekmoment. Als dat het geval is dan is er kans op zo’n 70 tot 80 vallende sterren in het uur!

Weer ongunstig voor deze Boötiden

Helaas is het woensdagochtend vroeg niet helder, want precies dan trekt een regengebied over het land. De vallende sterren van de Boötiden zijn waarschijnlijk nergens te zien. 

Infosheet over de Boötiden. Klik hier voor een groot formaat.

Vroeg in de ochtend kijken

De piek van de Boötiden is woensdag 4 januari om kwart over 5 in de ochtend. Als de radiant op dat moment recht boven ons zou staan dan zijn er 130 meteoren te verwachten, maar helaas is dat niet het geval en staat de radiant nog laag. In onze omgeving bereikt de radiant om 7 uur het hoogste punt aan de oostelijke hemel. In dat uur zijn er ruim 80 meteoren mogelijk. Het is nog wel donker, maar helaas gooien dus wolken en regen roet in het eten.

Ongunstig zou ook de maan zijn die deze nacht bijna vol is en voor 95 procent is verlicht. De maan gaat om 1 minuut over 7 onder waardoor ze geen storende factor meer is. Rond 8 uur begint het te schemeren en een klein uur later komt de zon op. Er is dan sowieso niets meer te zien.

Boötiden zijn blauwig van kleur en laten lange sporen zien. Ze zijn wel vrij zwak dus teveel lichtvervuiling maakt het al moeilijk om ze te zien. De korte piek geeft aan dat de oorsprong van deze zwerm nog niet zo oud is waardoor het stofspoor nog niet ver is ‘uitgewaaierd’. Wetenschappers denken dat de Boötiden afstammen van planetoïde 2003 EH1 die het overblijfsel is van een komeet die 1490 werd waargenomen boven China en Japan.

Boötiden of Quadrantiden?

De Boötiden werden vroeger de Quadrantiden genoemd naar het sterrenbeeld Quadrans Muralis waaruit zij ogenschijnlijk vielen. Het sterrenbeeld werd in 1795 geïntroduceerd door de Franse astronoom Jerome Lalande. In 1922 werd dit sterrenbeeld geschrapt door IAU ( International Astronomical Union) die de lijst sterrenbeelden terugbracht tot 88.

Ossenhoeder

De nieuwe naam is gekoppeld aan het sterrenbeeld Ossenhoeder (Boötes). In het Grieks betekent Bootes zoiets als de ploegende man. De meteorenzwerm lijkt uit het noordelijk deel van dit sterrenbeeld te vallen. Tegenwoordig zien we ook weer vaak de naam Quarantiden opduiken als eerbertoon aan Lalande. Onderdeel van het sterrenbeeld Ossenhoeder is de ster Arcturus, een van de helderste sterren die wij kunnen zien.

Arcturus

De meest heldere ster in het sterrenbeeld Ossenhoeder is Arcturus een oranje reus die vele malen groter is dan onze zon. Als we de zon (natuurlijk ook een ster) buiten beschouwing laten is Arcturus na Sirius en Canopus de meest heldere ster aan de hemel.

Foto boven artikel: adobestock Lemonsoup14

Files en vertragingen