Een wat vreemde sfeer hing gisteravond en afgelopen nacht in de lucht. Er waren brede opklaringen, maar waar je dan volop zonneschijn met een blauwe lucht zou verwachten leek het gewoon bewolkt. Een egale waas hing over de lucht waar de zon zelfs nauwelijks meer doorheen kwam. De oorzaak hiervan lag bijna 10.000 kilometer verderop: een serie toevalligheden heeft ervoor gezorgd dat we hier de uitwerking ervan konden aanschouwen.

Vorige week (en momenteel nog steeds trouwens) woedden enorme bosbranden in delen van Canada. Deze branden waren al goed zichtbaar op verschillende satellietbeelden aldaar: op het beeld hierboven zien we de wolken als felle witte vlekken weergegeven, terwijl boven het noorden van Canada een grote witte waas zichtbaar is. Dit is de rookpluim die ons later zou bereiken. In eerste instantie leek de rook weinig van plaats te veranderen totdat ineens een krachtige westelijke stroming opstak, de zogenaamde straalstroom. Deze krachtige wind op grote hoogte bracht de rookpluim van meer dan 1000 kilometer in doorsnede in beweging. Zodoende kon de rook zich binnen een tijdsbestek van ruim vier dagen over de Atlantische Oceaan verplaatsen om precies boven de Noordzee en Benelux te eindigen. 

De weerkaarten van het Europese weermodel hieronder tonen de hoeveelheid luchtverontreiniging aan die aanwezig is boven Europa. De rookpluim is duidelijk zichtbaar in verschillende felle kleuren.

We hebben zelf overigens weinig last van de passage van een dergelijk grote rookpluim. Deze deeltjes bevinden zich op een dusdanig grote hoogte dat het, in tegenstelling tot bij Saharastof, eigenlijk niet of nauwelijks neerslaat. Zelfs met regen zien we vrijwel geen zichtbaar effect op de grond. Het waait vanzelf over en de dichtheid van de rook wordt naarmate de tijd vordert vanzelf lager en lager.

Het effect dat we wél visueel kunnen waarnemen is de vuurrode zon gisteravond. Zelfs meer dan twee uur voor zonsondergang kleurde de zon al knalrood, zoals dat normaliter alleen het geval is enkele minuten voor zonsondergang. Vervolgens kwam de bijna volle maan op en ook die was (en bleef) opvallend rood/oranje. Na middernacht stond er boven de oostelijke helft van het land nog steeds een dieporanje maan hoog aan de hemel. Sommige mensen dachten zelfs aan een zogenaamde 'bloedmaan', waar we van spreken wanneer een maansverduistering optreedt. De aarde schuift dan tussen de zon en de maan door, maar daar was in dit geval dus geen sprake van. Deze opvallend donkere kleur werd puur en alleen voor viezigheid in de lucht veroorzaakt.

Ook vanavond en in de nacht naar donderdag kunnen we nog 'profijt' hebben van een laatste restje rook boven ons hoofd. De tweede volle maan van augustus vindt plaats en ook die kan dus weer opvallend oranje/rood kleuren, al is de hoogste dichtheid van de rook ons inmiddels wel gepasseerd. Toch een kijkje waard vanavond vanaf circa 20.50 uur! Maak je foto's en wil je er ons ook eentje laten zien? Stuur ze dan hier in.

Omslag: eigen foto / kaart ECMWF