Flitswinter of schaatsen

Woensdag valt de winter in, maar hoe lang houdt de kou stand?

Van onze weerman

Michiel Severin
Flitswinter of schaatsen

Flitswinter of schaatsen

Michiel Severin
Michiel Severin 4 februari 2017 08:35 uur
Laatste update: 5 februari 2017 09:19 uur
update zondag 9 uur: Woensdag valt de winter binnen. De Russische beer bereikt dan ons land. Helemaal klassiek is de situatie niet en dus zijn er twijfels. Wordt het wederom schaatsen of slechts een flitswinter?


*** We hebben de tekst vanochtend bijgewerkt zodat je helemaal op de hoogte bent van de actuele inzichten. Ten opzichte van gisteren gaat het overigens om kleine aanpassingen. ***


Het ideale plaatje

Bij een echte winterinval, eentje met kracht en potentie om het lang vol te houden, is vrijwel altijd sprake van de volgende ingrediënten;

- een standvastig hogedrukgebied boven Scandinavië

- een dominante oostelijke stroming

- aanvoer van polaire of arctische lucht vanuit Siberië of Finland

- een besneeuwd landschap in Duitsland, Polen en Rusland

Zodra aan deze vier voorwaarden wordt voldaan weet je zeker dat er ijskoude lucht ons land binnenstroomt. Lucht, die op zijn route vanaf de Noordpool of Siberië, vanwege het sneeuwdek, amper opwarmt en daardoor al zijn diepvrieskenmerken vasthoudt. Daarbij dient het hogedrukgebied een dusdanig stevige oostelijke stroming te realiseren dat de invloed van de Noordzee op de temperaturen in Nederland amper aanwezig is. De Russische beer heeft Nederland dan verovert.

Dit is geen klassieke winterinval
meteoroloog Michiel Severin

Hoe is de situatie nu?

Een krachtig hogedrukgebied ontwikkelt zich boven Scandinavië. De kerndruk loopt op tot boven de 1045 hPa. Dat is heel goed. De vorm van het hogedrukgebied is echter niet perfect. De aangevoerde lucht komt niet uit Finland of Siberië, maar uit het zuiden van Rusland. Sterker nog, doordat het hogedrukgebied een uitloper krijgt naar de Oekraïne komt de gehele aanvoer van winterlucht vanuit Rusland na woensdag snel tot stilstand.

Van een dominante oostelijke stroming zal geen sprake zijn. Ja, in Nederland waait de wind uit het oosten, maar in Midden-Europa is de stroming eerder zuidoost dan oost.  De afwezigheid van een krachtige oostelijke stroming maakt het relatief makkelijker voor zachte lucht om tot boven ons land door te dringen. Het sneeuwdek in Midden-Europa is ook magertjes. Via de aanvoerrichting komt de lucht weinig sneeuw tegen.

Al met al kunnen we dus maar één conclusie trekken. Van een klassieke winterinval is geen sprake.

Het sneeuwdek aanstaande woensdag in Europa. De koude lucht volgt de route van de blauwe pijlen en mist daardoor de besneeuwde gebieden.

Toch schaatsen?

Ook zonder dat alle ingrediënten aanwezig zijn, kan het toch echt winterweer zijn in Nederland. In januari hebben we immers ook al ruim anderhalve week kunnen schaatsen in het oosten van het land en ook toen was de situatie op de weerkaart verre van perfect.

Net als in januari lopen we het risico dat in de oostelijke helft van het land sprake is van echt winterweer terwijl het in het noordwesten, westen en zuidwesten aanmerkelijk minder koud zal zijn. Gezien de huidige weerkaarten verwachten we dat er van Groningen tot aan de Achterhoek vrijdag of zaterdag her en der geschaatst kan worden. We hebben er dan één nacht met lichte vorst opzitten en twee nachten met matige vorst. De ijsdikte is dan zo'n 4 tot 6 cm, genoeg voor de eerste sintelbanen en ondiepe weilanden.

Of in het weekend het ijs verder blijft aangroeien, valt nu nog niet te zeggen. In de nachten blijft het weliswaar vriezen, maar overdag neemt de kans op dooi duidelijk toe. Meerdere weermodellen berekenen maxima van 3 tot 6 graden voor zaterdag. De ijsaangroei in de nacht gaat overdag dan weer verloren.

Woensdag t/m vrijdag worden de koudste dagen
De huidige verwachting levert veel ijs op, maar het is onzeker

Sneeuwpret?

Alleen van dinsdag op woensdag is er kans op sneeuw

Wat betreft sneeuwpret is het tot nu toe een waardeloze winter. Een dik pak natte sneeuw zorgde in januari weliswaar in delen van Brabant en Gelderland voor een witte wereld, maar van leuk spelen in de sneeuw was eigenlijk alleen de eerste dag sprake. Daarna was het vooral mooi om door het witte landschap te wandelen.

Ook nu moeten de sneeuwliefhebbers vrezen voor magere resultaten. Dinsdag trekt een neerslaggebied vanuit het westen ons land binnen. Bij temperaturen van 3 tot 6 graden valt dan regen. Tegelijkertijd waait er een oostelijke wind die in de loop van de dag de atmosfeer laat afkoelen. We gaan er daarom vanuit dat later op dinsdag de neerslag in het noorden en oosten overgaat in natte sneeuw. Mocht de aanvoer van koude lucht sterk genoeg zijn, dan kan er een sneeuwdekje ontstaan van 1 of 2cm. De kans daarop schatten we op hooguit 20%.

Uiteindelijk wint de koude lucht in de nacht naar woensdag de strijd. De kou verovert ons land en het neerslaggebied trekt zuidoostwaarts weg. Tijdens het wegtrekken van de neerslag kan op meer plaatsen natte sneeuw of sneeuw vallen.

Met een beetje 'geluk' (indien je graag sneeuw wilt) wordt het dinsdag later op de dag en in de nacht naar woensdag dus wit in diverse regio's. Of het genoeg zal zijn om een sneeuwpop te maken, is zeer de vraag. De meeste weermodellen berekenen kleine neerslaghoeveelheden.

Mogelijk sneeuwval dinsdagavond of in de nacht naar woensdag (foto Wouter van Bernebeek)

Toch flitswinter?

Deze vraag is lastig te beantwoorden. Wanneer mogen we van winterweer spreken? Wat mij betreft, hanteer ik het uitgangspunt dat de gemiddelde temperatuur dicht bij of onder het vriespunt moet liggen. En bovendien moet het 's middags niet meer dan 2 graden worden. Er is dan dus geen of amper sprake van dooi.

Woensdag tot en met vrijdag voldoen daardoor volledig aan het criterium van winterweer. Zaterdag en zondag wordt het al lastiger want de middagtemperatuur kruipt naar de 2 graden en misschien nog wel hoger. Na het komende weekend blijft het 's nachts licht tot matig vriezen. Doordat er echter geen aanvoer is van Siberische lucht en de zon wel schijnt, is de verwachting dat het 's middags minder koud gaat worden. Bij maxima van 5 graden gaat de winter dan waarschijnlijk in de kwakkelstand.

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen