Het is weer tijd voor een supermaan

Volle maan tijdens perigeum

Van onze weerman

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 18 februari 2019 11:23 uur
Laatste update: 19 februari 2019 12:15 uur
Vanavond, 19 februari is het volle maan. En het is weer een bijzondere. De februari volle maan, in de oudheid ook wel de hongermaan of sneeuwmaan genoemd is de 'grootste' volle maan van het jaar. De afstand tussen de maan en de aarde is namelijk het kleinst tijdens deze volle maan.

Tweede van drie supermanen

Het klinkt misschien een beetje gek, maar dit jaar hebben we drie supermanen. De eerste hebben we gehad in januari en viel samen met de maansverduistering. Vanavond staat de tweede supermaan op het programma en in maart volgt nog een derde.

Stel dat B de maan is dan is Y het perigeum

De maan draait op de aarde, niet in een perfecte cirkel maar meer in een ovaalvormige baan. Wanneer de maan in zijn baan het dichtst bij de aarde staat (of binnen 90 procent van die dichtste nadering staat) en het ook nog eens vol is dan spreken we van een supermaan.

Supermaan is een populaire naam. In de wetenschap spreken we van een perigeummaan. Het perigeum is het punt op de baan van een object dat rond de aarde draait dat het dichtst bij het zwaartepunt van de aarde ligt. Valt de volle maan samen met het moment dat de maan juist op zijn meest verre punt van de aarde staat (apogeum) dan spreken we van een micromaan.

21 januari 2019: 357.715 km. | 19 februari 356.846 km | 21 maart 2019 360.772 km. De volle maan in februari staat het dichtst bij de aarde.

Dit jaar hebben we dus drie volle manen die aan de definitie voldoen, maar er kan natuurlijk maar een echte super zijn. Dat is die van 19 februari want dan is de afstand tussen maan en aarde het kleinst dit jaar. Overigens is het verschil met het blote oog niet zichtbaar dus moeten we er ook niet al te ingewikkeld over doen.

Feller en groter

Een supermaan en een micromaan over elkaar. Het verschil is op de foto duidelijk. Foto: Stefano Sciarpetti.

Veel mensen zullen het verschil ten opzichte van een reguliere volle maan amper zien. Het verschil met een micromaan is wel aanzienlijk en valt beter op. De supermaan staat zoals eerder geschreven op 356.846 km afstand. De volle maan van 14 september staat op 406.248 km afstand. Dit scheelt bijna 50.000 km. Dit scheelt op de maanschijf zo'n 14 procent. Qua helderheid scheelt dit maar liefst 30 procent.

Toch is de supermaan die we morgen kunnen aanschouwen wel even de moeite waard om te bekijken. Pas in 2026 krijgen we weer een supermaan die weer iets dichter bij de aarde staat. De afstand is dan 356.738 km. Overigens is dat ook een bijzondere want die valt op Kerstavond.

Wil je dé SUPERMAAN van de eeuw zien dan moet je alvast 6 december 2052 in je agenda zetten. Dan staat de volle maan op 356.426 km van de aarde. Het verschil zal je dan zeer waarschijnlijk niet met het blote oog waarnemen, maar je kunt wel zeggen dat je er bij was.

Het weer

De kans is vrij groot dat je de supermaan kan zien. Hoewel er ook vaak wolkenvelden overtrekken in de avond en nacht verwachten we ook opklaringen of dunne wolken waardoor de maan enige tijd zichtbaar zal zijn. De maan zal in de vroege avond het grootst lijken. De maan staat dan nog vrij kort boven de horizon waardoor de maanillusie ook een rol speelt. Onze hersenen zorgen er namelijk voor dat de maan er groter uitziet dan hij daadwerkelijk is. Geloof je dat niet? Ga dan maar eens met je rug naar de maan staan en buig voorover. Kijk vervolgens tussen je benen door op zijn kop naar de maan. Je zal zien dat de maan een stuk kleiner oogt omdat de maanillusie niet werkt. 

De supermaan van januari. Toen met volledige maansverduistering, een superbloedmaan.

Files en vertragingen