Is het storm of onweer?

Verwarring van twee weertermen

Van onze weerman

Wilfred Janssen
Wilfred Janssen 6 juni 2019 14:13 uur
Laatste update: 7 juni 2019 09:05 uur
De afgelopen dagen kwam het veelvuldig in het nieuws: 'Storm zorgt voor schade'. Toch hebben we de afgelopen dagen géén storm gehad, maar 'gewoon' zware onweersbuien. Hoe zit dat nu precies? Waarom is het een onweersbui en geen storm?

Afgelopen dagen geen storm

De afgelopen dagen hoorden we het veelvuldig: 'Storm zorgt voor schade', 'Storm trekt over het land', enzovoorts enzovoorts. Helaas werd het woord 'storm' ook deze keren weer volledig ten onrechte gebruikt. Verwonderlijk is het niet, want bij zeer zware windstoten denken de meeste mensen natuurlijk aan 'storm' en niet aan onweersbuien.

Maar hoe zit dat nu? Eigenlijk heel simpel. Het woord 'storm' is het Amerikaans Engelse woord voor een onweersbui. Deze term wordt vaak overgenomen in ons taalgebruik, terwijl met storm bij ons iets heel anders wordt bedoelt. De reden dat de term zo gemakkelijk wordt overgenomen, is omdat Amerikaanse onweersbuien vaak in het nieuws komen. De Amerikanen spreken steeds over 'storms' of 'thunderstorms', wat velen van ons dan weer overnemen.

Daarnaast wordt alle schade veroorzaakt door windstoten, een korte felle piek in de wind van tenminste 50 km/uur. Deze duren altijd te kort om van storm te kunnen spreken.

Wanneer is het wel storm?

Als we spreken over storm dan bedoelen we in de meteorologie een lagedrukgebied met daar rondomheen veel wind. Volgens de definitie is er sprake van storm wanneer er in een heel uurvak, bijvoorbeeld van 12 tot 1 uur, de gemiddelde windsnelheid ten minste 75 km/uur bedraagt. Bij een gemiddelde windsnelheid van 75 km/uur spreken we ook wel van 9 Bft, oftewel storm. 

Storm in de weerkaarten door een lagedrukgebied boven Noordoost-Duitsland. Een groot gebied met veel wind, 9 Bft of hoger.
Berekening met passerende lijn van onweersbuien. Een klein gebiedje met veel wind, echter kortdurend en niet rond een groot lagedrukgebied.

Onweersbuien kunnen ook veel wind opleveren

Vooral zware onweersbuien kunnen in ons land op meerdere plaatsen voor veel wind zorgen. Het waait dan in sommige gevallen inderdaad met stormkracht met zeer zware windstoten. Omdat een onweersbui -en al helemaal het meest heftige deel met veel wind- kort duurt, zal de gemiddelde windsnelheid over een uur nooit 75 km/uur kunnen halen, dus geen storm.

Omgewaaide hoogspanningsmast in Vethuizen op 14 juli 2010.

De hoge windsnelheden bij onweersbuien komen door valwinden (ook wel downburst genoemd), niet door grote luchtdrukverschillen in lagedrukgebieden zoals bij stormen het geval is. Koude lucht hoog uit de onweersbui stort naar het aardoppervlak, waarna het op de grond horizontaal uitspreid. Dit gaat met zoveel geweld, dat het soms zeer zware windstoten oplevert. In sommige gevallen waait het op grote hoogte ook nog eens enorm hard. Die hoge windsnelheden kunnen dan door de onweersbui naar beneden worden gedrukt, waardoor windstoten extra versterkt kunnen worden.

De windstoten bij onweersbuien kunnen ver boven 100 km/uur uitkomen. De zwaarst gemeten windstoot tijdens een onweersbui in ons land is ongeveer 230 km/uur, op 5 februari 2013 in het Zeeuwse Hansweert. Op 14 juli 2010 zorgde een intense lijn met onweersbuien voor extreme windstoten waardoor zelfs meerdere hoogspanningsmasten in het Gelderse Vethuizen omvielen.

Onweer bij Roermond, foto: Cord Beckmann

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen