Noorse gletsjers zijn dit jaar nauwelijks kleiner geworden

Noorse gletsjers zijn dit jaar nauwelijks kleiner geworden

Alfred Snoek
Alfred Snoek
Alfred Snoek 24 oktober 2020 14:15 uur
Laatste update: 25 oktober 2020 13:59 uur
Veel gletsjers in het zuiden van Noorwegen zijn dit zomerseizoen nauwelijks kleiner in massa en omvang geworden. Is er sprake van een trendbreuk?

Vrijwel dagelijks zien we berichten in de media verschijnen die alles te maken hebben met het snel veranderende klimaat in de wereld. Hitterecords vullen regelmatig de kranten, maar ook de bosbranden in Californië zijn al geruime tijd groot nieuws alsmede het tekort aan zee-ijs in het noordpoolgebied. De berichten die onderzoekers van het Noorse NVE (zeg maar het Rijkswaterstaat van Noorwegen) recent publiceerde staan daar behoorlijk haaks op. Of toch niet?

Meeste gletsjers smelten snel

In Europa vinden we vooral in de Alpen, op IJsland en in Scandinavië nog gletsjers. In de Pyreneeën zijn ze inmiddels grotendeels verdwenen. Terwijl de gletsjers in de Alpen snel smelten en zich dus steeds meer terugtrekken, zien we deze trend in het noorden van Europa minder sterk, maar van een afname is ook hier sprake. Toch is er af en toe een lichte stijging waar te nemen in de totale ijsmassa. Ook dit jaar is dat te zien.

Een gletsjer heeft te maken met een aanwas en een bepaalde hoeveelheid smelt. Als er gedurende het winterseizoen meer sneeuw valt (aanwas) dan dat er tijdens het zomerseizoen smelt, is er dus sprake van een positieve ijsmassabalans. 

Een bekende gletsjer in Noorwegen, de Nigardsbreen. Foto: Wikimedia Commons

Zeer zachte en natte winter zorgt voor aangroei

Afgelopen winter verliep in een groot deel van Europa erg zacht. In het noorden van Europa was de afwijking het grootst, soms wel meer dan 6 graden. Daarnaast viel er ook veel meer neerslag dan normaal en lag er in grote delen van Zuid-Scandinavië veel minder sneeuw dan gebruikelijk of was er gedurende een groot deel van de winter zelfs helemaal geen sneeuwdek te vinden op plaatsen waar dit normaal wel hoort te liggen. 

Uitzondering hierop vormde de berggebieden in het zuiden van Noorwegen. Ondanks dat het hier een stuk zachter en natter was dan normaal, viel in de berggebieden de meeste neerslag toch nog gewoon als sneeuw. Aan het einde van het winterseizoen lag er dan ook veel meer sneeuw dan normaal en toen de temperaturen in het voorjaar nog een tijdje achterbleven, kon dit sneeuwdek zich lang handhaven. Nu het zomerseizoen voorbij is kunnen Noorse onderzoekers de balans opmaken en die is dus best opmerkelijk. Er is veel meer aanwas geweest van verse sneeuw en de smelt viel dit seizoen mee. De eindconclusie is dat heel veel gletsjers dit jaar nauwelijks zijn gekrompen. Sterk nog, mocht deze ontwikkeling zich ook de komende jaren voordoen, dan kunnen meerdere gletsjers zich weer gaan uitbreiden. 

Verandering in lengte van de Nigardsbreen tussen 1899 en 2019. Opvallend, in de jaren 90 en van de vorige eeuw en begin deze eeuw was er korte tijd sprake van een uitbreiding van de gletsjer. Bron: nve.no

Helaas geen wereldwijde trend

Goed nieuws dus in een wereld waar gletsjers vooral smelten. Toch moeten we er een duidelijke kanttekening bij plaatsen. De minder snelle afname van de krimp van deze gletsjers en misschien zelfs een kleine groei in de toekomst, heeft alles te maken met het snel veranderende klimaat. Want ondanks dat er in de bergen van Zuid-Noorwegen dus misschien meer sneeuw gaat vallen, is dit alleen maar haalbaar in een winter die steeds warmer en natter wordt. In dat geval blijft het laagland steeds vaker sneeuwvrij. Daarnaast zien we in bijvoorbeeld het Alpengebied en in de Himalaya wel een snelle afname van de hoeveelheid gletsjersijs en ook de omvang en dikte van het zee-ijs op de Noordpool neemt snel af. 

Files en vertragingen