Oktober 2017: bijzonder zachte maand

Neerslag en zonuren vrijwel gemiddeld

Van onze weerman

Michiel Severin
Michiel Severin 30 oktober 2017 09:07 uur
Laatste update: 30 oktober 2017 14:45 uur
Oktober 2017 gaat de klimaatboeken in als bijzonder zacht. Met een gemiddelde temperatuur in De Bilt van 13,3 graden is sprake van een top-5 positie. Het warme weer in de herfstvakantie zorgde voor deze hoge plek op de ranglijst.

Top 5 positie

De gemiddelde temperatuur voor oktober staat op dit moment op 13,6 graden. Deze waarde is berekend tot en met gisteravond. Vandaag en morgen verlopen aan de frisse kant waardoor de temperatuur nog iets zal dalen. Waarschijnlijk komen we op 13,3 graden uit en dan eindigt oktober 2017 op de 5e plek van zachtste oktobermaanden. De wijnmaand, zoals oktober ook wel genoemd wordt, eindigt daarmee achter 2005, 2015, 2006 en de koploper: 2001. In 2001 kwam de gemiddelde temperatuur zelfs op 14,2 graden uit.

De gemiddelde temperatuur t/m 29 okt
De normale waarden voor oktober (gemiddeld tussen 1981 en 2010)

Met een gemiddelde temperatuur van 13,3 graden was het in De Bilt ongeveer 2,5 graden zachter dan normaal. Ook in de rest van het land zien we ongeveer deze verschillen. Van Maastricht tot op Terschelling en van Westdorpe tot in Nieuw Beerta verliep de maand twee tot drie graden zachter dan normaal.

De hoge temperatuurscore is met name te danken aan het bijzonder warme weer dat we in de eerste week van de herfstvakantie beleefden. Op zowel 15 als 16 oktober werd zelfs een datumrecord verbroken voor hoogste maximumtemperatuur. Zeer bijzonder was het weer op de 16e toen elk KNMI-meetpunt een recordniveau wist te bereiken. In Eindhoven werd het die dag zelfs 25,5 graden.

Zon en neerslag vrijwel normaal

Het aantal zonuren en de hoeveelheid regen is in De Bilt vrijwel normaal ten opzichte van de gemiddelden.

In De Bilt viel tot nu toe 85 mm regen in 51 uur tijd. Veel zal daar op de laatste twee dagen niet meer bijkomen. Het normale gemiddelde is 83 mm in 61 regenuren. De zon scheen op het hoofdkantoor van het KNMI tot gisteren 104 uur. Dat zal vandaag nog iets oplopen zodat we dicht in de buurt van de normale 113 uur gaan uitkomen.

Zonuren t/m 29 okt
Regenhoeveelheid t/m 29 okt

Het meest zonnig verliep oktober in het oosten en zuidoosten van het land. Daar staat het aantal zonuren nu op 110 tot 115 uur. Het minst vaak scheen de zon in de kustregio. Met name in Groningen had de zon het vaak moeilijk. In die regio viel bovendien de meeste neerslag. In het oosten van Friesland, Groningen en een groot deel van Drenthe hebben de regenmeters lokaal, niet op een KNMI-meetpunt, al meer dan 100 mm te verwerken gekregen. Bovendien vallen er vandaag in deze regio nog buien en verwachten we ook morgen nog een paar millimeter neerslag. Ook in Noord- en Zuid-Holland is op een enkele plek de 100 mm bereikt. 

De wijnmaand verliep droog in het zuiden en zuidoosten van het land. In combinatie met de zonuren en de hoge temperaturen konden de druiven op de diverse wijngaarden daar waarschijnlijk nog even goed rijpen. In Zeeuws-Vlaanderen, het zuidoosten van Brabant en in Limburg viel op diverse plaatsen minder 40 mm neerslag. Normaal voor deze regio is 65 tot 70 mm.

Saharazand, asdeeltjes, storm en vorst

De rode zon in beeld (foto Marij Bouwers)

Hoewel de temperatuur op twee dagen tot ongekende hoogte steeg, was het meest bijzondere deze maand zonder twijfel de rode zon die we op 17 oktober de hele dag aan de hemel zagen. De combinatie van saharastof en kleine asdeeltjes van de bosbranden in Portugal zorgden voor een grauwe lucht waar de zon amper doorheen kon komen. Terwijl er in feite amper een wolk aan de hemel was, bleef de zon de hele dag versluierd en scheen ze met een rode gloed. De weersverwachting moest met drie tot vijf graden kouder gemaakt worden, omdat deze zon niet in staat was om warmte te leveren. Lees ons verslag met mooie foto's over de Rode zon

Winterweer bleef ons deze maand bespaard. Een sneeuwdag komt in oktober natuurlijk niet vaak voor, maar uniek zou het ook niet zijn. Ooit viel er op 13 oktober in De Bilt al eens een pak van 5 cm sneeuw! Dit jaar echter geen vlokjes en ook nauwelijks of geen vorst. Op 9 oktober daalde het kwik wel op vliegbasis Twenthe aan de grond tot onder het vriespunt. Het werd daar toen -1,2 graden.

De windmeter van Hoek van Holland had het moeilijk (foto Jan Willem de Wit)

De wind liet zich deze maand wel gelden. Op 5 oktober werd er code oranje uitgegeven vanwege een zware storm, 10 Bft, die langs de kust trok. Het venijn van de wind zat met name boven de oostelijke Waddeneilanden en in Groningen. De hoogste windstoot bij deze storm kwam op 116 km/uur uit. (Impressies van de storm van 5 oktober)

Ook het benoemen waard is orkaan Ophelia. Deze tropische orkaan volgde een route naar Ierland en kwam daar als een heuse orkaan aan land. Een windmeter bij een vuurtoren was zelfs in staat om een windstoot van rond de 190 km/uur te meten! Ongekend zwaar voor dicht bij zee (in de bergen lukt dat wel vaker). In ons land profiteerden we juist van Ophelia in de vorm van zeer zachte lucht. (Lees: Ophelia zorgt voor windrecords)

Tot slot beleefden we in de nacht van 28 op 29 oktober de tweede storm van deze maand. Opnieuw waren het de Waddeneilanden die de meeste wind te verduren kregen, al was het in het hele land 's nachts behoorlijk onrustig. De zwaarste windstoot kwam op 107 km/uur uit. Lees: Veel wind in de nacht

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen