De smeltkring

Kringen rond de neerslagradar

Van onze weerman

Wilfred Janssen
De smeltkring

De smeltkring

Wilfred Janssen
Wilfred Janssen
Wilfred Janssen 13 februari 2020 08:32 uur
Laatste update: 13 februari 2020 08:52 uur
Vanochtend was in het grote neerslaggebied boven ons land een vreemde kring te zien in het midden van het land. De regen trok door, maar de kring bleef op zijn plaats. In de meteorologie kennen we deze kring als de smeltkring. Hoe dat precies zit, lees je in dit artikel.

De neerslagradar

Radar zendt en ontvangt radiogolven.

In Nederland staan twee neerslagradars van het KNMI: één in Herwijnen en de ander in Den Helder. De radars zenden radiogolven uit die door neerslag worden teruggekaatst. De radar meet de teruggekaatst radiogolven en weet op die manier waar op dat moment neerslag valt. Hoe meer van de radiogolf wordt teruggekaatst, hoe intensiever de neerslag is. De oorzaak van de kring rond de radar, ofwel smeltkring, kunnen we toeschrijven aan de werking van de neerslagradar.

Smeltkring

De smeltkring toegelicht. In het midden van de 'donut' staat de radar.

De smeltkring treedt op rond de neerslagradar wanneer sneeuw tijdens het vallen smelt en overgaat in regen. De smeltkring is dan een kring rond de radar, min of meer in de vorm van een donut met de radar in het grote gat. Buiten de smeltkring ziet de radar sneeuw, erbinnen regen, in de smeltkring een mix van sneeuw en regen.

We weten allemaal dat water in verschillende toestanden in onze atmosfeer kan voorkomen: waterdamp, vloeibaar water en ijs. De neerslagradar pikt ijs en vloeibaar water op, waterdamp kan de radar niet 'zien'. Wanneer sneeuw smelt tijdens het vallen, ontstaat er een dun laagje water rondom een sneeuwvlok. Daardoor kan zo'n 'natte sneeuwvlok' ineens meer radiogolven van de radar terugkaatsen naar de radar. De radar denkt dan dat de neerslag op die plek dan ineens een stuk intensiever is. Is de sneeuw eenmaal gesmolten, dan wordt een kleiner deel van de radiogolven gereflecteerd.

De zone waarin de sneeuw smelt en overgaat in regen heeft een bepaalde dikte. Soms enkele honderden meters, soms dunner of dikker. Omdat de neerslagradars schuin omhoog kijken, kijken ze dus ook door de smeltzone heen. Onder en boven de smeltzone worden de radiogolven met een vrijwel gelijke hoeveelheid gereflecteerd, alleen in de smeltzone een stuk meer. Hierdoor verschijnt de smeltkring als een soort donut rond de neerslagradar.

Sneeuwvalgrens

Zo'n smeltkring is dus voor meteorologen ontzettend handig om 'live' de sneeuwvalgrens te kunnen volgen. Wordt een smeltkring rond de radar alsmaar kleiner en kleiner, dan daalt de sneeuwvalgrens. Andersom werkt het ook. Wordt de smeltkring steeds groter, dan stroomt zachtere lucht binnen en valt vanaf steeds grotere hoogte regen.

Twee radarbeelden met één uur tijd tussen de twee radarbeelden. Links heeft de donut een klein gat, dus de sneeuwvalgrens is dan enkele honderden meters hoogte. Rechts is het gat in de donut veel groter, dus ligt ook de sneeuwvalgrens een stuk hoger. Typisch geval van binnenstromende zachte lucht.

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen