Lage bewolking: Stratus, Stratocumulus en Cumulus

Lage bewolking: Stratus, Stratocumulus en Cumulus

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 1 mei 2023 06:00 uur
Laatste update: 2 mei 2023 08:30 uur
De wolkenfamilie lage bewolking bestaat uit een drietal wolkengeslachten: Stratus, Stratocumulus en Cumulus.

Lage bewolking

Cumulus wolken zijn misschien wel de bekendste wolken. Ze komen in allerlei maten voor en spreken al heel lang tot de verbeelding. Schilders zagen al snel dat de opbollende wolken een mooie verfraaiing van het landschapstafereel konden zijn. Op beroemde oude schilderijen zien we vaak de typische Hollandse luchten waar cumulus een prominente rol speelt aan de lucht. Cumulus kan ontstaan wanneer er sprake is van voldoende vocht en convectie (stijgende luchtstromen). De mate van onstabiliteit en vocht in de bovenlucht bepaalt hoe ver de Cumulus kan doorgroeien.

Stratus kan op meerdere manieren ontstaan. Het kan zich manifesteren als een deken, maar ook als flarden. Vooral een deken van stratus is saai omdat er totaal geen structuur in zit. We doen het snel af als grijs weer. Een dergelijke deken kan bijvoorbeeld het land binnen komen schuiven (advectieve Stratus), maar ook ontstaan bij rustig weer met veel vocht in de onderste paar honderd meter van de atmosfeer. (turbulentie Stratus). Wanneer mist optrekt kan dat ook eerst tot Stratus leiden. Vaak zien we dan wolkenflarden, kleine rafelige wolken.Ook in neerslag kunnen er flarden stratus zichtbaar worden bijvoorbeeld onder Nimbostratus of onder een Cumulonimbus.

Stratocumulus kent veel gezichten. De ene keer doet het aanzicht van de wolkenpartij je genieten en een ander maal compleet frustreren. Een ogenschijnlijk eeuwig durende aanvoer van Stratocumulus vanaf de Noordzee maakt het weerbeeld saai en onaantrekkelijk. Iedere keer hoop je dat de zon doorbreekt, immers de dikte van de Stratocumulus is dun, toch lukt het niet. Een eentonige grijze bovenlucht met soms een schaduweffectje is het resultaat.

Op een ander moment is Stratocumulus helemaal niet saai. Geribbelde structuren, rollen, mooie gerangschikte vlakken trekken voorbij aan de hemel en doen je genieten van het gratis uitzicht. Subtiele windscheringen en geraffineerde verticale bewegingen kunnen leiden tot de mooiste structuren in Stratocumulus. Bij een laagstaande zon gaat ook het licht en de kleur meespelen waardoor er een adembenemende wolkenpartij ontstaat.

Stratocumulus kan als laag ontstaan door grootschalige opglijding maar ook het resultaat zijn van veel Cumulus (convectief) die uitsmeren tegen bijvoorbeeld een subsidentie inversie.

Cumulus, Lammerenburg Zeeland. Foto: Ronald Watchman
Cumulus, Ottersum Limburg. Foto: Dick
Cumulus, Middelharnis Zuid-Holland. Foto: Bart Pronk
Stratocumulus, Katwijk Aan Zee Zuid-Holland. Foto: Gieny Westra
Stratocumulus,Oirschot Noord-Brabant. Foto: Rosa Peijs
Stratocumulus, Rotterdam Zuid-Holland. Foto: Maddy
Stratocumulus. Foto: Marilyn van Veen
Stratocumulus, Budel Noord-Brabant. Foto: Ben Saanen
Stratus, Vriezekoop Zuid-Holland. Foto: Ton Wesselius
Stratus, Terheijden Noord-Brabant. Foto: Gerard van Vugt
Stratus. Foto: Piet Grim
Stratusflarden bij optrekkende mist, Budel-Schoot Noord-Brabant. Foto: Ben Saanen
Stratusflarden (kleine wolkjes voor het lichtere deel van de foto) onder een Cumulonimbus, Lommel Vlaanderen België. Foto: Rowen Boons

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen