Wat is een halo?

Wat is een halo?

Raymond Klaassen
Raymond Klaassen
Raymond Klaassen 6 november 2022 10:28 uur
Laatste update: 15 mei 2023 06:37 uur
Een kring om de zon noemen we ook wel een halo, maar er zijn meer halo's in de lucht.
Een 22 graden halo boven Dordrecht. Foto: Joke leder.

Hoe ontstaat een halo of kring om de zon?

Wanneer veel hoge bewolking (sluierbewolking) aanwezig is, wordt soms een kring om de zon waargenomen. Een dergelijke kring wordt ook wel een halo genoemd en laat soms de kleuren van de regenboog zien. Meestal zijn de kleuren flets en lijkt de kring meer wit.

Een kring om de zon wordt zichtbaar als de gelaagde hoge bewolking (cirrostratus) veel ijskristalletjes bevat in de vorm van zeshoekige prisma's. Wanneer het zonlicht in deze ijsdeeltjes valt, wordt het licht afgebogen en gebroken. Hierdoor ontstaat het optische effect rond de zon. Soms is de hoge bewolking niet overal aanwezig en is er maar een deel van de cirkel zichtbaar.

Een halo is deels vergelijkbaar met een regenboog, maar er zijn verschillen. Bij een regenboog zorgen kleine waterdruppeltjes voor het breken van het licht en is de regenboog te zien met de zon in de rug. Bij een halo moet je juist richting de zon kijken en wordt het licht gebroken door ijskristallen. LET OP: het rechtstreeks kijken richting de zon is zeer slecht voor je ogen en zelfs gevaarlijk.

Lees hier hoe een regenboog ontstaat.

Een kring om de zon is niet heel erg bijzonder of uniek en kan met enige regelmaat worden waargenomen. Bij een heldere maan kan je soms ook de halo rond de maan zien, dat is wel een stuk zeldzamer.

Met de halo op de foto. Foto: Marjan Holster.

Juiste naam

Halo is feitelijk een verzamelnaam voor meerdere optische verschijnselen. De kring om de zon heet officieel de '22 graden halo' of kleine kring. Er is ook een '45 graden halo', maar die is veel zeldzamer. Deze kring is verhoudingsgewijs veel groter.

Waarom 22 graden of 45 graden?

De graden die benoemd worden bij de cirkelvormige halo's zijn de hoeken tussen de zon en het optisch verschijnsel ten opzichte van de waarnemer. Als je recht in de zon zou kijken (NIET DOEN) dan zie je het optische verschijnsel in een hoek van 22 graden (of 45 graden).

Voorbode warmtefront

Een bekend gezegde is: kring om de zon, water in de ton. De oude wijsheid gaat vaak, maar zeker niet altijd op. De hoge bewolking die nodig is om een kring rond de zon te krijgen, hoort nogal eens bij een warmtefront. Een warmtefront helt naar voren en wanneer het front nadert zien we eerst de hoge bewolking. Naarmate het front dichter bij de waarnemer komt, wordt de bewolking dikker en kan er vervolgens ook neerslag vallen.

Tussen de eerste regendruppels en de waarneming van de halo kan met gemak een half of zelfs heel etmaal zitten. Warmtefronten hellen soms ver vooruit en zijn vaak honderden kilometers vooruit al merkbaar in de bovenlucht in de vorm van dikke wolkensluiers.

Foto: Peter Houtman.

Andere bekende halo's

Andere bekende halo's die we ook kunnen zien zijn:

Kring om de maan

De maan (bij voorkeur volle maan) kan bij ideale omstandigheden ook halo's veroorzaken. Een kring rond de maan of bijmanen zijn ook met enige regelmaat in Nederland te zien.

Kring om de maan waargenomen op 7 nov. 22.33 uur! Locatie: Thorn, Limburg. Foto: Ben Saanen

Neerslagverwachting Harmonie

Bekijk hieronder de neerslagverwachting van het Harmonie weermodel voor de komende 48 uur. Meer weerkaarten bekijken doe je op I'm Weather

Files en vertragingen