De afgelopen periode is het, met uitzondering van het uiterste noorden, vaak warm geweest. Afgelopen woensdag konden we zelfs zomerse temperaturen noteren, extreem vroeg in het jaar. Tweede Paasdag en dinsdag gaat het roer om: beduidend kouder weer bij een stevige noordenwind, in de nachten is zelfs kans op lichte vorst. Vanaf woensdag volgt herstel, diverse berekeningen laten vanaf medio vrijdag zelfs zomertemperaturen toe. Komt er een zomerse periode aan? April doet in elk geval wat hij wil.

Begin maart zag er voor veel Nederlanders vrij uitzichtloos uit: nat, koud, weinig zon en vaak veel wind. Vanaf half maart ging het roer om en kregen hogedrukgebieden de overhand. Op sommige plaatsen is sinds 15 maart nauwelijks neerslag gevallen, ook zonneschijn zijn we de afgelopen periode alles behalve tekort gekomen!

Afgelopen week was het hoogtepunt van de meteorologische lente tot nu toe. In Arcen werd het zelfs voor het eerst zomers warm in ons land, extreem vroeg in het jaar! Vanaf maandag waait de wind tijdelijk uit het noorden. Het wordt gevoelig kouder, met hooguit 9 tot 11 graden zelfs kouder dan gemiddeld in deze tijd. Vanaf woensdag wordt het weer warmer, een flink stuk warmer.

Meer dan een week vooruit kijken, is voor meteorologen niet heel gebruikelijk. Nu en dan schrijven we een 30-daagse waarmee we een trend beschrijven, absolute temperaturen noemen doen we dan niet. Op zo'n termijn naar details kijken, is sowieso niet gebruikelijk, maar speculeren op basis van het grootschalig stromingspatroon kan natuurlijk altijd.

Als meteorologen kijken we voor de lange termijn graag naar wat er op grotere hoogte in onze atmosfeer gebeurt. Vanaf grofweg 5.5 kilometer wordt de atmosfeer nergens meer direct beïnvloed door het aardoppervlak én op die hoogte vinden we weersystemen terug die het weer bij ons op de grond juist aansturen. Dit weekend en in de loop van volgende week zien we op ongeveer 5.5 kilometer hoogte een bel koude lucht over de Britse Eilanden via de Franse en Spaanse westkust afzakken richting de Azoren. Tegelijkertijd 'kruipt' een hogedrukgebied noord van de bel koude lucht langs en komt later volgende week ergens boven Centraal- of Zuid-Europa te liggen. Aan de grond zien we onder de bel koude lucht juist een lagedrukgebied ontstaan.

Door deze samenloop komt na het weekend geleidelijk een zuidelijke stroming op gang, waardoor zowel op grotere hoogte als aan de grond warme lucht uit Zuid-Europa noordwaarts stroomt. Hierdoor wordt als het ware een zuid-noord geöriënteerde muur van warme lucht opgeworpen en de heersende weststroming tegengehouden. Weersystemen met slecht weer koersen daardoor met een grote boog, over Noord-Scandinavië, om ons deel van Europa heen. Bij ons gaat de atmosfeer dus(tijdelijk) op slot.

Dat zoiets staat te gebeuren, zijn de meeste berekeningen inmiddels wel eens. De grote vraag is alleen: waar stroomt de warme lucht noordwaarts en waar stroomt de koude lucht zuidwaarts?

In de berekeningen zien we, dankzijde bel koude lucht ten westen van Portugal, een lagedrukgebied plaatsnemen ergens tussen Portugal en de Azoren. Aan de andere kant bevindt hogedruk zich boven Zuid- en Oost-Europa. Daartussenin stroomt, zoals eerder gezegd, warme lucht vanuit Zuid-Europa en Noord-Afrika noordwaarts. Dit zal in de loop van volgende week bij ons steeds hogere temperaturen gaan opleveren. 

Gaan we uit van de hoofdberekening van het Europees weermodel, dan staat ons zelfs een reeks regionaal zomerse dagen te wachten. Sterker nog, het weermodel komt richting volgend weekend met maxima lokaal tegen 30 graden! Dat zou pas echt absurd zijn. Nu is het Europees weermodel natuurlijk niet alleen, maar ook de Amerikaanse berekeningen hebben (grote) aanwijzingen voor dit soort hoge temperaturen.

Omdat de modellen de atmosfeer behoorlijk laten blokkeren, wat westelijke stroming betreft, kan het patroon dat zich volgende week aandient wel eens behoorlijk hardnekkig zijn. In dat geval zou het zomaar kunnen dat we een langere periode met zeer warm, maar ook droog weer tegemoet gaan. Geen goed vooruitzicht nu we al bijna een maand nauwelijks regen én veel zon hebben gehad. Het droogteseizoen lijkt weer los en de weermodellen fluisteren zomer.